Korona virüs nedeniyle tüm dünyada uygulanan seyahat kısıtlamaları, iş yerlerinin geçici süreliğine kapatılması ve sınırlı durumlarda sokağa çıkılmasına izin verilmesi kadına yönelik şiddet vak’alarında da artışa neden oldu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres bu süreçte çok sayıda kadın ve genç kızın, en güvenli yer olması gereken evlerinde büyük tehlike altında olduklarını söylerken, aynı dönemde Orta Avrupa ülkesi Çekya’da kadına yönelik şiddet neredeyse yüzde 50 oranında arttı. Kadın intiharlarında da artış tespit edilen ülkede Çek polisinin verilerine göre 2020’nin ilk yarısında işlenen kadın cinayetleri 38 olurken, önceki yılın aynı döneminde bu rakamın 33 olduğu belirtildi.

POLİSE YAPILAN BAŞVURULAR ARTTI

Kadına yönelik şiddetin önlenmesi alanında faaliyet gösteren Bily Kruch Bezpeci Derneği, korona virüs kısıtlamaları döneminde aile içi sözlü ve fiziksel şiddetin baş döndürücü hızla arttığına dikkat çekti. Söz konusu artışın şiddet mağduru kadınların faillerle birlikte aynı evde kapalı kalması, yardıma erişim imkanlarının kısıtlı olmasından kaynaklandığını dile getiren dernek, mağdurlar için 116 006 nolu acil yardım hattının yanı sıra 24 saat yardım hizmetini devreye soktu.

Dernek çalışanlarından Petra Vitousova bu dönemde kendilerine yapılan başvurularda önceki yıla kıyasla yüzde 42 oranında artış gözlemlediklerini söylerken, Çek Cumhuriyeti Müdahale Merkezi Çalışanları Derneği (APIC CR) temsilcisi Martina Vojstiskova ise geçtiğimiz Mart-Mayıs ayları arasında kendilerine bin 600 mağdurun başvuruda bulunduğunu aktardı. Yine APIC CR’nin yaptığı araştırmaya göre pandemi döneminde kadına yönelik şiddet nedeniyle Çek polisine yapılan başvurularda 1/3 oranında artış yaşandığı ifade edildi.

CİNAYET VE İNTİHAR VAK’ALARI DA ARTTI

Bir başka sivil toplum örgütü Rosa-Kadınlar İçin Merkez Başkan Yardımcısı Zdena Prokopova da korona virüs izolasyonları, bu sürecin neden olduğu stres ve fazla alkol tüketiminin ev içindeki şiddetin tetikçisi olduğunu ifade ederken, derneğin yardım hattına Mart-Mayıs ayları arasında pandemi öncesine kıyasla 2 katı telefon geldiğini aktardı. Şiddet mağdurlarına yardımın hızlıca gerçekleştirilmesinin hayati önem taşıdığını ifade eden Zdena Prokopova, bu noktada kilit önem taşıyan adliyeler, devletin yetkili organları ve belediyeler gibi pek çok kurumun pandemi dolayısıyla hizmetlerini kısıtlı olarak yürütmelerinin süreci son derece olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Propokova, bu dönemde şiddetin yaygın olduğu ailelerde ciddi yaralama ve ölüm risklerinde artış olduğunu kaydetti. Nitekim Çek polisinin verilerine göre 2020’nin ilk yarısında işlenen cinayet sayısı 38 olurken, bu rakamın 2019’un ilk yarısında 33 olduğu ifade edildi. Zdena Prokopova, aynı dönemde kadın intiharı rakamlarında da artış gözlemlediklerini kaydetti.

AVRUPA’DAKİ KADIN CİNAYETLERİNDE İLK SIRALARDA

Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat’a göre de Çekya partnerleri, eski partnerleri ya da aile üyeleri tarafından öldürülen kadın ve genç kız oranları bakımından Avrupa’da en yüksek oranlara sahip ülkeler arasında bulunuyor. 2015 yılında her 100 bin kadının 0,45’i partnerleri, her 100 bin kadının 0,26’sının ise aile üyeleri tarafından öldürüldüğü belirtilen Çekya, kadın cinayetleri açısından Karadağ, Litvanya ve Letonya’nın ardından Avrupa ülkeleri arasında dördüncü sırada yer aldı. Şiddetin mağduru kadınlara yönelik faaliyet yürüten bir diğer organizasyon olan ProFemise ise hazırladığı raporda 2014 yılında Kamu Sağlığı Sigortası kurumunun aile içi şiddet mağduru kadınların tedavisine 1,85 milyar Çek korunası harcama yaptığını açıkladı.

(Ebru Orhan /İHA)