Korona virüs (Kovid-19) tehdidinin Türkiye’de ilk ortaya çıktığı andan itibaren çalışmalarına devam eden Bartın Üniversitesi ile Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesinden bilim insanları korona virüs tanı kitinde kullanılan enzimleri üretmeyi başardı. Yurt dışından çok yüksek maliyetlerde, sınırlı sayıda ve uzun zaman diliminde tedarik edilen enzimlerin yerli ve milli olarak üretilmesiyle korona virüs salgınına karşı mücadelenin daha etkin sürdürülmesine katkı sağlandı.

“ÇALIŞMALAR BAŞARILI, 1 MİLYON KİTLİK ENZİM ÜRETİLEBİLİR”

Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Dursun Kısa, başarıyla sürdürülen çalışmalar sonucunda 1 milyon kişinin test edilmesinde kullanılacak korona virüs tanı kitleri için enzimleri üretebileceklerini söyledi.

Kısa, “Bartın Üniversitesi ve Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi bilim insanlarıyla birlikte korona virüs (Kovid-19) tespitinde tanı kitine yönelik olarak PCR tabanlı DNA Polimeraz ve Transkriptaz enzimlerinin üretimleri gerçekleştirilmekte. Tanı kiti moleküler tabanlı kullanılırken 2 temel enzime ihtiyacımız var. U emzimler kullanılarak çeşitli tanı kitleri üretilebilmektedir. Şu an elimizde 100 bin tanı kiti üretebilecek kapasitede enzim üretimi gerçekletirilmiş olup, önümüzdeki birkaç hafta içerisinde 2 milyon tanı kiti üretebilecek düzeyde çalışmalarımız devam etmektedir. Normalde tanı kitlerinin temelini oluşturan enzimlerdir ve bu enzimler ülkemize yurt dışından temin edilebilmekte. Gerek yurtdışından temin kısmında zaman, gerekse gümrükte bekleme ve maliyet gibi durumlar yerli kitlerin üretimindeki enzimleri için önem arz etmektedir” dedi.

"EL BİRLİĞİYLE BU SÜRECİ AŞACAK VE BİRLİKTE BAŞARACAĞIZ”

Küresel bir sorun haline gelen korona virüs salgınına karşı ülkemizde de ciddi bir mücadelenin verildiğini hatırlatan Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun ise, “Bilindiği üzere virüsün dünya üzerinde ortaya çıkışından sonra ülkemize sıçraması sonrasında ülkemiz Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, Sağlık Bakanlığımızın koordinasyonunda, Bilim Kurulumuzun önerileri doğrultusunda örnek bir mücadele sergiledi ve bu mücadeleye halen devam edilmektedir. Bu kapsamda her kurum kendi üstüne düşen görevi yapmak üzere çalışmalarına da devam etmektedir. Üniversitemiz bir taraftan uzaktan eğitimde örnek sayılabilecek uygulamalarla eğitimi başarılı bir şekilde devam ettirirken diğer taraftan da korona virüsle mücadele noktasında neler yapılabilir anlamında bilimsel çalışmalarına hızla devam etmektedir. Bu kapsamda üniversitemizden, Bartın Üniversitesi’nden ve diğer başka paydaş üniversitelerimizden bilim insanlarının ortaklığında yapılan çalışmalarla korona virüsün tanı kitinde kullanılan en temel bileşen olan enzim üretilmesi başarıyla sonuçlandırıldı. Halen 100 bin civarında tanı kitine yetebilecek enzim geliştirilmiş oldu. İki üç hafta içerisinde de bu sayıyı bir milyona kadar ulaştırabilecek seviyeye gelinmiş oldu. Bu mutluluk verici durumu, üniversitemiz açısından gurur verici durumu paylaşmak isteriz. Mutlulukla paylaşmak isteriz. Son olarak hayat eve sığar, evde kal uzaktan eğitim al” diye konuştu.

Tokat Teknopark ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile koordineli yürütülen çalışmalar Prof. Dr. İsa Gökçe başkanlığında HidroGen Biyoteknoloji Limited Şirketi kurucu ortakları Bartın Üniversitesi öğretim elemanları Dr. Öğr. Üyesi Dursun Kısa ve Arş. Gör. Rizvan İmamoğlu, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi öğretim elemanı Arş. Gör. Dr. Hülya Kuduğ ve İstanbul Üniversitesi öğretim elemanı Arş. Gör. Özlem Kaplan ile Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi öğretim elemanları Arş. Gör. Dr. Sema Bilgin, Öğr. Gör. Dr. Yahya Tayhan, Dr. Öğr. Üyesi Seçil Erden Tayhan ve Dr. Öğr. Üyesi Aykut Özgür ile lisansüstü öğrencilerle birlikte sürdürülüyor.

(Akif Yaman/İHA)