Türk mühendisleri tarafından rekor hızda üretilerek dünyaya ihraç edilen yerli yoğun bakım solunum cihazının ardından yeni bir başarı hikayesi daha yazıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TÜBİTAK, İstanbul Medipol Üniversitesi ve Atabay İlaç işbirliğiyle; Covid-19 tedavisinde kullanılan ve etkin sonuçlar veren Favipiravir isimli ilacın yerli sentezi, Doç. Dr. Mustafa Güzel ve Zeynep Atabay Taşkent’in koordinasyonunda 32 kişilik ekip tarafından 40 gün gibi kısa bir sürede üretildi.

Yerli sentez ilacı geliştiren İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Güzel ve ilacı endüstri seviyesine getiren Atabay Kimya’dan Zeynep Atabay Taşkent, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ile birlikte Bakan Varank’ı ziyaret etti. Heyet, ruhsatlandırma aşamasındaki yerli sentez ilacın ilk numunesini Bakan Varank’a takdim etti. Böylelikle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı ve Covid-19’a karşı tedavilerde kullanılması planlanan yerli sentez ilaç görücüye çıktı. Ziyaretin ardından bir açıklama yapan Bakan Varank, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İhracat imkanı var: Türk hekimlerinin Covid -19 hastalığının tedavisinde çok başarılı şekilde kullandığı Favipiravir ilacının yerli sentezini bilim insanlarımız, İstanbul Medipol Üniversitesinden Mustafa Güzel hocamızın liderliğinde geliştirdi. Atabay İlaç firması da bu ürünün ticarileşmesi için altyapısını kullandırdı. Yerli ve milli olarak kendi sentezimizle geliştirilmiş çok önemli bir ilacı üretmiş olduk. Bunun ruhsatlandırma aşaması var. Sağlık Bakanımız, kabine toplantısında bu ilaçların hemen ruhsatlandırılması ile ilgili talimat verdiğini de söyledi. Süreçler hızlı şekilde tamamlandığında, kendi sentezimizle geliştirdiğimiz ve ürettiğimiz kendi ilacımızı hem Türkiye’de kullanabileceğiz hem de ihraç edebileceğiz.

Hem mutluluk hem gurur: Bu salgın, daha Türkiye sınırları içine girmeden TÜBİTAK başkanlığında Covid-19 Türkiye Platformunu oluşturduk. Bu platform ile Türkiye’deki temel araştırmalar seviyesinde koordinasyonu sağlamayı planladık. Platformun çatısı altında bir kısmı aşı, bir kısmı da ilaç geliştirme projesi olarak 17 proje yürütülüyor. Favipiravir ilacının yerli sentezinin yapılması projesi de bu başlıkta çalıştığımız projelerden biriydi. Burada bir neticeye ulaşmış olmamız, bunun endüstri seviyesine, ruhsatlandırma aşamasına gelmiş olması bizim açımızdan hem mutluluk hem gurur verici.

Öncü işlere imza atacağız: Covid-19 Türkiye Platformu çatısı altındaki bütün projelerden netice almayı umuyoruz. Dünyada öncü olacak işlere imza atacağımıza inanıyoruz. Temel araştırmalar tamamlandığında bu projelerin klinik çalışmalara ihtiyaç duyanlarını Sağlık Bakanlığımıza teslim edeceğiz. TÜSEB (Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı) ile bunların klinik çalışmaları tamamlanarak dünyaya çare olacak işlere bilim insanlarımızla birlikte imza atmış olacağız.

Milli seferberlik ruhu: Yerli yoğun bakım solunum cihazı da bir ihtiyaçtan doğmuştu. 18 yılda inşa ettiğimiz çok güçlü bir sağlık altyapımız var. Hem yoğun bakım yatak sayısı açısından hem de cihaz ekipman açısından güçlü bir altyapımız olmasına rağmen ‘Türkiye kendi cihazını üretsin’ diye yerli solunum cihazını aynı bu şekilde ‘milli seferberlik’ ruhuyla bir araya gelerek ürettik. Hem ülkemize hem dünyaya tanıttık. İhracat yapabiliyoruz. Aşı, ilaç projeleri de milli seferberlik ruhuyla bilim insanlarımızın fedakarlığı ve devletimizin desteklediği işler olarak kamuoyuna yansımış oldu.

"BU KADAR ÇABUK OLACAĞINI DÜŞÜNMÜYORDUM"

İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Güzel, sanayi üniversite iş birliği ile yerli ilaç geliştirme projesini hayata geçirdiklerini belirterek, “Yerli imkanlarımızla bir ürünü geliştirdik. İlaçta yerli ve milli kaynaklarımızı artıracak bizi şampiyonlar ligine taşıyacak daha teknolojik projeleri yapabilmeyi ümit ediyorum” dedi. Yaklaşık 5-6 hafta önce çalışmalara başladıklarını kaydeden Doç. Güzel, “İnanın ben de bu kadar çabuk olabileceğini düşünmüyordum ama milli bir seferberlikle herkes bir birine kenetlendi. Takım ruhuyla bunu başardık” diye konuştu. Güzel, sentezi yapılan Favipiravir ilacının ateşi daha yeni çıkmış hastalarda bile etkin tedavisinin görüldüğünü kaydederek, “Dünyada tedavide öne çıkmış 3-4 ilaç var. Etkili olduğunu bildiğimiz bir ilaç” dedi.

"TÜBİTAK DESTEĞİ BİZE GÜÇ VERDİ"

Atabay Kimya Sanayi Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Atabay Taşkent de 80 yıllık bir firma olduklarının altını çizerek, şunları söyledi:

"40 yıldır ilaç hammaddesi üretiyoruz. 100’e yakın hammadde ürettik. Bunların ihracatını da yapıyoruz. Inluenza tedavisinde etkisi bilinen Oseltamivir Antiviral ilacının yerli sentezinde öne çıkmış bir firma olarak Covid-19 virüsüne karşı etkili olabilecek ilaçların sentezine ivedilikle Medipol Üniversitesinden Mustafa Güzel Hocamız ile işbirliği başladık. Endüstriyel hammadde sentezi altyapımız, bitmiş ürün üretim altyapımız sayesinde hocamızla çalışmaya çok hızlı başladık. TÜBİTAK desteği bize güç verdi, bizi hızlandırdı."

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN AÇIKLAMIŞTI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Hekimlerimizin Covid-19 hastalığı tedavisinde etkin şekilde kullandığı Favipiravir isimli ilacı TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu çatısı altında çalışan bilim insanlarımız kendi sentezimizle üretmeyi başardı” ifadelerini kullanmıştı.

(Neşra Durmaz/İHA)