Gazze'ye ihracat tartışmalarına da değinen Bakan Bolat, "Türkiye, İsrail'e jet yakıtı satmıyor. Sosyal medya üzerinden büyük bir yalan uydurdular. İsrail'e ambargo kararı alan tek Müslüman ülke Türkiye." dedi.

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat CNN Türk katıldığı canlı yayın programında gündem dair sorularını yanıtladı.

Bakan Bolat'ın açıklamalarından satır başları:

Bugün Merkez Bankamız Cari İşlem Dengesi Şubat ayı rakamlarını açıkladı. Yüzde 64'lük azalma ile 3.3 milyar dolarlık bir açığa gerilettik. 9 milyar dolardan gerilettik. Bu çok önemli bir iyileşme. Depren ve enerji fiyatındaki artışlar Türkiye'nin ithalat faturasını kabartmıştı. 97-98 milyar dolar enerji faturamız var. 2023 ilk 9 ayında otomobil ithalatında büyük artış vardı. Altın ithalatında da anormal bir artış vardı. Enerji fiyatlarının düşmesiyle 28 milyar dolarlık tasarruf etmiştik. Altın ve otomobildeki ithalat nedeniyle bu tasarrufu kaybetmiştik. OVP ile ekonomimizin yol haritası belirlendi. Birinci hedef enflasyonla mücadele, dış ticaret açıklarının ve cari açığının azaltılması İstikrarlı ve orta düzeyli büyüme trendine girmekti. Şu an hedeflerimizin ilerisindeyiz.

"GEREK EMLAKTA GEREK OTO DA CİDDİ MANADA FİYAT DÜŞÜŞLERİ OLDU"

2023 yılının Mayıs sonunda bizim dış ticaret açığımız 122,2 milyar dolardı. Bugün açıklanan rakamlar bizim dış ticaret açığımız 92,9 milyar dolara geldi. Yaklaşık 9 ayda yaklaşık 30 milyar dolar dış ticaret açığımızı azalttık. Cari açık geçen yılın Mayıs ayında 60,1 milyar dolardı. Bu rakam bugün 28,3 milyar dolar azaltıldı. Biz ithalatta önleyici tedbirlerle büyük ölçüde azalttık. Geçen 2023 yılını Temmuz ve Eylül ayında işlenmemiş altın ithalatını frenleme noktasında uygulama yaptık. Otomotiv noktasında ise fren uygulamasına gittik. 6 ay 6000 bin km sınırlamamızı ikişer kez uzattık. İnternetteki manipülatif operasyonları cezalandırdık. Emlakta da aynı düzenlemeyi yaptık. İlan sitelerini zapturapt altına alınca gerek emlakta gerek oto da ciddi manada fiyat düşüşleri oldu. Birinci el piyasasında da düşüşler oldu. Şu an alan memnun satan memnun.

"2023 YILINDA DÜNYA İHRACATI YÜZDE 5 KÜÇÜLDÜ"

Ticaret dinamik bir alan. İhracat ve ithalat gelişmelerini takip ediyor arkadaşlarımız. Anormallik gördüğümüz pazarlarla ilgili hemen bir inceleme yapıyoruz. Sektör yetkililerini çağırıp dinliyoruz. Her kesimi dinliyoruz. Hedeflerimiz var. 2023 yılını 106 milyar dolar dış ticaret açığıyla kapattık. 2022 yılında bu rakam 110 milyar dolardı. Bu sene OVP hedefi 106 milyar dolar. Şu müjdeyi şimdiden verebilirim. Dış ticaret açığımız 100 milyar doların altında kalacak. Hatta 90 milyar dolar altında tutmaya çalışacağız. Cari işlemler açığında da OVP hedefi 2023 yılı için 42,5 milyar dolardı. 45.5'ta tutabildik. 2 ayda 45.5 milyar dolardan 31.8 milyar dolara düşürdük. Yaklaşık 13-14 milyar dolar cari açığını ve dış ticaret açığını düzelttik. OVP hedefi belli. Biz hükümetiz.

Daha iyisi için mücadele edeceğiz. Cari açığın azalması ne anlama geliyor? Cari açığı azaltmak için ihracatı artırmak ithalatı azaltmak gerekiyor. İhracat noktasında durum sıkıntılı. 2023 yılında dünya ihracatı yüzde 5 küçüldü. Türkiye olarak yüzde 1 oranda mal ihracatını artırdık. Yüzde 12 oranında ise hizmet ihracatını artırdık. Dünya Ticaret Örgütü bayram müjdesi yayınladı. Dünya ihracatı yüzde 5 küçüldüğü halde Türkiye'nin mal ihracatı yüzde 1 arttığı için Türkiye'nin payı 2022'de yüzde 1,02 iken 2023'te yüzde 1,08' yükseldik. 2020'de bu rakam yüzde 0,96'ydı.

2023 yılında 362 milyar dolardı ithalatımız. 2022'de 364 milyardı. Yani biz ithalatımızdaki artışı durdurduk ve az da olsa azalttık. OVP'deki hedefimiz 350 milyar doların atlına çekmek. 90 milyar dolar dış ticaret açığımız var. Bunu nasıl kapatacağız. Cari açığımızı kapatacağız.

"STOKÇULUKTA, EMLAK PİYASASINDA VE OTODA 19 BİNDEN FAZLA FİRMAYA CEZALAR KESİLDİ"

Türkiye 1973 ile 2003 yılları arasında iki ve 3 haneli enflasyon problemiyle boğuştu. AK Parti iktidara geldikten sonra 20042te tek haneye düşürdü. 2020 senesine kadar tek haneli rakamlarla TÜFE ve ÜFE bu denge gitti. 2020 Mart ayında veren pandemi krizi birçok sorun getirdi. Stokçuluk ve karaborsacılık hortladı. Arz talep dengesizlikleri döneminde bütün dünya gibi biz de yüksek enflasyonla karşı karşıya kaldık. Aşının bulunmasının ardından aşırı talep ortaya çıktı. Pandemiden bunalanlar kendisini dışarı attı. Arz yetersizliği ve tamahkarlıkla birleşince yüksek fiyat artışları 2021 ve 2022'de devam etti. 2022'de ise asıl sebep Rusya ve Ukrayna savaşı. Enerji fiyatlarında artış oldu. Tahıl ve yağ fiyatlarında artış oldu. Stokçuluk gibi şeylerle mücadele için haksız Fiyat Düzenleme Kurulu getirildi. Yoğun denetimler başladı. Bu süreçte fahiş fiyat uygulayanlara karşı uygulamalar hızlıca devreye alındı. Biz göreve geldikten sonra kucağımızda bulduğumuz bu sıkıntıyla ilgili mücadele verdik. Cezalar artırılmıştı. Biz de denetimleri artırdık. Tüketici Hakem Heyeti ile 700 binin üzerinde itilaflar çözüldü. Stokçulukta, emlak piyasasında ve otoda 2023'te 602 milyon liralık 19 binden fazla firmaya cezalar kesildi. Zararlı ürün gibi alanlarda 860 milyon lira cezalar kesildi.

"FAHİŞ FİYAT ARTIŞIYLA İLGİLİ REKABET KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILACAK"

OVP'de fiyat istikrarını sağlama çabasını biz faaliyetlilerimizle destek veriyoruz. Cezaların artırılması için bir çalışma yaptık. Fahiş fiyat artışıyla ilgili olarak getirilen rekabet kanununda bu değişiklikleri yapacağız. Fahiş fiyat artışına karşı alt sınır uygulaması 10 bin liradan 52 bin 500 TL'ye çıkmıştı. Bizi teklifimiz 80 bin TL'ye çıkarmak. Üst sınırda da 100 bin TL yazıyordu. Bunu da 800 bin TL'ye çıkaracağız. Caydırıcı olacaktır. Önemli olan uygulamaları tavizsiz şekilde yapmak. Denetmenlerimizin sayısını artırdık. Tarım Bakanlığının, Maliye Bakanlığı'nın denetçileri de var. Stokçuluk alt sınır 100 bin TL yazıyordu. Şuandaki uygulamamız 353 bin TL firma başına. Bunu da 800 bin TL'ye yükselteceğiz. Üst sınır ise 2 milyon TL yazıyor. Şu an 7 milyon 65 bin TL olarak uygulanıyor. Teklifimiz 11 milyon TL'ye çıkarmak. Geçici kapatma uygulaması da gelecek. 15 güne yakın geçici kapatma uygulaması da teklif arasında.

Tarım Bakanlığımız çok önemli bir program açıkladı. Et üreticilerini destek ve teşvik planı hem de arz yetmemesi durumunda gerekli tedbirleri aldı. Biz Ticaret Bakanlığı olarak kendilerine kolaylığı sağlıyoruz. İthalat yoluyla arz sıkıntısını giderecek ve burada da denge oluşacak. Kim fahiş fiyat uyguluyorsa onu boykot etmesi gerekir. Hem bize şikâyet edebilir hem de alışveriş yapmayarak o işletmeyi cezalandırır.

GAZZE'YE İHRACAT TARTIŞMALARI

Devletimizin ilgili kurumları ve bakanlıklar toplandılar. İsrail'in ateşkese yaklaşmaması ve Gazze'ye yönelik yardımları izin vermemem tutumu karşısında ve Türkiye olarak bizim Gazze'ye gönderdiğimiz çalışmaları engellemesi üzerine yeni tedbirler alalım dedik. İsrail konusunda ciddi maliyetler oluşturan 54 ayrı ürün grubunda bin 19 kalem ürüne yönelik 9 Nisan'da ihracata izin verilmeme uygulamasını başlattık. Bu dünyada büyük ses getirdi. Amacımız İsrail'i ateşkese zorlamak, Gazze'ye yardımların bir an önce açılması ve dünyaya mesaj vermek. Kıvılcım çakmak istedik. Nitekim başka yerlerde bu konuda konular konuşulmaya başlandı. Biz bu kararı alırken 7 Ekim'den itibaren İsrail'e ambargo kararı alan tek ülke Türkiye. Jet yakıtına gelelim. 54 ayrı ürün grubu tespit edildi. Uluslararası bir başlık. Bunu görünce seçim öncesinde İsrail konusunu araçsallaştıran oy istismarcılığı yapan partilerin ve hükümete zarar vermeye çalışanların elindeki önemli bir koz alındı. Büyük bir yalan uydurdular. Ellerinde sosyal medya gibi bir lağım çukuru var. Türkiye jet yakıtı satmıyor. Türkiye, İsrail'e bir şey satmıyor. 7 Ekim'den sonra Türkiye'den İsrail'e ihracat yazan jet yakıtı kavramın toplamı 109 bin 700 dolar. Nedir bu? Antalya'ya gelen turistlerin kullandıkları dönüş için aldıkları uçak benzini.

"YALANDA ISRAR EDİYORLAR"

İsrail Airlines almış. 25 bin dolarlık uçak benzini almış. Chartes Airlines 21 bin 743 dolar almış. Shino İnter 3 bin 820 dolar almış. Arkia Airlines 25 bin 245 dolarlık almış. İsrail Airlines 11. ayda 33 bin 889 dolarlık uçak benzini. Toplam 109 bin 700 dolar. Ben bunu kamuoyuna paylaştıktan sonra saldırdılar. Acımasızca suçlama yönelttiler. EPDK çürüttü ama hala yalanda ısrar ediyorlar. Yalancılarsa biz ne yapalım? İftiranın ne anlama geldiğini dini hassasiyeti olanlar iyi bilirler. Israr edenleri Allah ıslah etsin diyorum. Şubat Mart ayında 910 dolar. Herhalde özel uçağa yakıt verilmiş. Bunu bilmelerine rağmen bu yalanı söylüyorlar. İsrail dediğimiz bölgede 7 milyonYahudi yaşıyor. 2 milyondan fazla Filistinli yaşıyor orada. Filistin'i Türkiye tanıyor. Batı tanımıyor. 5.9 milyon nüfusu var. Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze olarak. Bu insanlar da Türkiye ile ticaret yapıyor. İsrail de diyor ki 'ben onları tanımıyorum gönderdiklerinizde İsrail yazacaksınız'. 2022 yılında ihracatımız 6.5 milyar dolardı. İthalatımız 2.5 milyar dolardı. Net fazlamız 4 milyar dolardı. Biz ticarete bakmıyoruz. Bu ticaret özel şirketlerin ticareti. Yüzde 30'dan fazlası da Türkiye'deki uluslararası firmaların. Aldığımız tedbirlerin yıllık karşılığı 2 milyar dolar. Gazellilerin çektiği acı karşısında inanılmaz bir savaş veriyoruz. Bugün yine yayınladı. Hamas Türkiye'ye teşekkür etti. Ben bizzat görüştüm. Söyledikleri şu 'Türkiye ile Filistin kesimin ticareti 2 milyar dolar.' Bu ticaret İsrail adıyla gelip gidiyor. Türkiye'ye gümrük vergisiz hurma ticareti hakkı verdik. Onlar bize teşekkür ediyorlar ama içerde 'İsrail'e yardım ediyorsunuz, ticaret yapıyorsunuz' diye yalan söylüyorlar.

"GELİŞMELERE GÖRE YENİ KARARLAR ALABİLİRİZ"

Hamas'a terörist diyen ana muhalefet lideri. Hamas liderinin 3 tane oğlu 3 tane torunu da şehit edildi. Bir tane telefon açıp taziyede bulundular mı? Seçim öncesi hükümeti itibarsızlaştırmak ve oy tırtıklamak için bu politikayı yürüttüler. Bizim aldığımız bu karardan sonra ne dediler? 'Gemiler gitmeye devam ediyor'. Biraz gümrük rejimi bilseler... 9 Nisan sabahı biz bilgisayar sistemi kapattık. 1019 kalemde hiçbir ürün tescil edilemez. Birkaç gün öncesinde tescil ürün varsa o gitmiştir. Geçici depolama alanları ve transit ticaret üzerinden de 1019 ürünü o bölgeye gitmesine izin vermedik. Filistinliler 'Bizim tüccarlarımıza İsrail sorun çıkarabilir ve olumsuz etkilenebilir. Türkiye bize hamilik yapıyor. Erdoğan hayatını Filistin mücadelesine adamış bir lider. O yüzden siz ne yapıyorsanız bizim için kabul' dediler. Gelişmelere göre yeni kararlar alabiliriz.

"BİRAZ AR DUYGULARI VARSA HALKIMIZDAN ÖZÜR DİLERLER"

8 milyon Filistinli de Türkiye'den gıda maddeleri alıyor. O gıda maddelerini bu insanlar tüketiyor. Tekstil ve sağlık ürünlerini de tüketiyorlar. Bizim kararımızı öyle etkili oldu ki İsrail'in toplam ithalatının yüzde 30'una kadar olan ürünler özelikle seçildi ki sarsıcı olsun. Böyle bir titiz çalışma yapıldı. Yalan söyleyenlerin malzemesi eksik olmaz. Onlar yine bir şeyler uydurabilirler. Ben halkıma sesleniyorum. Müsterih olsunlar. Hepimizin davası Filistin davasıdır. Biz bunu biliyoruz. Filistinlerin hep yanındayız. Filistinliler Türkiye'ye bu kadar güveniyor ama muhalefettekiler siyasi istismar yapıyor. Biraz ar duyguları varsa bu anlattığımız rakamlar karşısında halkımızdan özür dilerler.

İsrail 1948 tarihinde kuruldu. İsrail'e özür dileten ülke oldu mu? Kim özür diletti. Mavi Marmara'dan sonra Netanyahu Obama'nın yanında Tel Aviv Havalimanı'nda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı aradı ve resmen özür diledi. Mavi Marmara'da şehit olan kardeşlerimizin aileleri için istediğimiz resmi özür dileme, tazminat ve Gazze'ye geçişlerin kolaylaştırılması kararlarını da kabul etti. Bunu hangi ülke, hangi lider İsrail'e yaptırabildi?

14 ve 28 Mayıs seçimde Batı ve İsrail Millet İttifakı'nı tutuyordu. Çok üzüldüler Tayyip Erdoğan kazanınca. Çok memnundu muhalefet Batı ve İsrail bizi tutuyor diye. 31 Mart seçimin ertesinde kim CHP'yi ve kazananları tebrik etti? İsrail Dışişleri Bakanı hararetle kutladı. Onun için bize gönül veren insanlar müsterih olsunlar.