TÜRKİYE EVDE KAL!

Kıymetli Okurlar; Öncelikle belirtmek isterim ki İçişleri Bakanlığının genelgesi ile tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları, her türlü kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri geçici bir süreliğine durdurulacak. Faaliyetin durdurulmaması haline 2488 TL ile 4888 TL arasında idari para cezası uygulanacaktır. (PVSK)

Öncelikle belirtmek isterim ki İçişleri Bakanlığının genelgesi ile tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları, her türlü kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri geçici bir süreliğine durdurulacak. Faaliyetin durdurulmaması haline 2488 TL ile 4888 TL arasında idari para cezası uygulanacaktır. (PVSK)

COVİD-19 Korona; Çin merkezli bir salgın ve oldukça bulaşıcı fakat ALACAĞIMIZ TEDBİRLERDEN DAHA GÜÇLÜ DEĞİL. Korona Virüs ile ilgili uzmanlar bilgilendirme ve uyarılarını yapıyorlar. Biz bu yazımızda ‘’KORONA SÜRECİNİN HUKUKİ DEĞERLENDİRMESİ ’’ne alınan önlemlere uyma zorunluluğumuza, asılsız paylaşım yaptığımızda başımıza neler gelebileceğine, Karantinada isek işimizde geri kalacağımız için maddi kaybımızı kimin karşılayacağına ve FIRSATÇI ESNAFIN FAHİŞ FİYAT ARTIŞINA NELLER YAPABİLİRİZE değineceğiz.

TEDBİRLERE VE KARANTİNAYA AYKIRI DAVRANIR İSEK NE OLACAK?

Korona maalesef ülkemize giriş yaptı. Şu an için vaka sayısı 47. Bu sayı yurtdışı ile muhattap olmuş yurttaşlar ve bunların aileleri.. Aldığım bilgilere göre durumları iyi. Fakat risk hepimiz için devam ediyor. Sağlık bakanlığımız ‘’Yurtdışından gelen yurtdaşlarımız 14 gün karantinaya alınacak’’ şeklinde açıklamada bulundu.

Belirtmek isterim ki Sağlık Bakanlığımızın korona ile ilgili tedbirlerine uymamanın hukuki yaptırımları olacaktır. Salgın hastalıklar ile ilgili yürürlükte olan kanun ve yönetmelikleri inceleyelim.

24.04.1930 TARİHLİ 1593 SAYILI UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU

 MADDE 65 – Sari bir hastalık zuhur ettiği veya zuhurundan şüphelenildiği veya sari ve salgın bir hastalıktan vefat vuku bulduğu veyahut vefatın sari ve salgın bir hastalık tesiri ile husule geldiğinden şüphe edildiği ihbar olunur olunmaz hükümet tabipleri veya bulunmadığı mahallerde belediye tabipleri mahallinde lazım gelen tetkikatı icra ve hastalığın muhakkak olup olmadığını ve zuhuru sebeplerini tahkik ile mafevke işar eyler. Sari hastalıklar tetkikatı yapan tabiplere bütün Devlet kuvvetleri müzaherete mecburdurlar

MADDE 66 – 65 inci maddede zikredilen tahkikat, sari ve istilai bir maraz zuhuru İHBAR OLUNMADIĞI VE FAKAT HÜKÜMETÇE SARİ BİR HASTALIK VUKUUNDAN ŞÜPHELENİLDİĞİ TAKDİRDE DAHİ YAPILABİLİR.BU SURETTE SARİ HASTALIK TETKİKATI YAPAN SIHHAT MEMURLARI LÜZUM GÖRDÜKLERİ MAHALLERDE HASTALARI VEYA MARAZ AMİLLERİNİ VE SEBEPLERİNİ TAHARRİYE SALAHİYETTARDIRLAR.

Belirttiğimiz kanun maddeleri açıklıyor ki;

 Vatandaşımızda hastalık mevcut veya mevcut olmasından şüpheleniyor ise devlet harekete geçmeli ve gerekli tetkikler yapılmalıdır. Bu durum ile ilgili vatandaşlar ihbara yükümlüdür. İhbar edilmese dahi gerek kolluk kuvvetleri (polis, jandarma, zabıta) gerekse sağlık personelleri ihbara ihtiyaç duymadan şüphe duyulan kişi hakkında tetkik ve tedbirler uygulayabilecektir. Bu durum kanun tarafından bize emredilmiştir. Daha yalın bir anlatım da bulunur isek hasta olduğumuza şüphe varsa devlet KAMU SAĞLIĞINI koruma adına bizim hakkımızda tedbir ve ilgili tetkikleri yapmaya yetkilidir. LÜZUM GÖRÜLÜR İSE KARANTİNAYA ALINARAK TANI KONULMA VE SONUÇ POZİTİF İSE TEDAVİ OLMAYA MECBUR BULUNMAKTAYIZ.

 Sağlık Bakanlığımızın şu an için karantina uygulaması kısmi olarak devam etmektedir. Yani Yurtdışına çıkmış iseniz iki karantinaya tabi olursunuz.

Bunlardan birincisi; YÜKSEK RİSKLİ ülkeleri ziyaret etmiş iseniz 14 Gün boyunca Bakanlıkların tahsis ettiği bina ve eklentilerde tıbbi gözetimde bulunulmak ve rıza göstermek zorundasınız. Bu durumda tüm ihtiyaçlarınız devlet tarafından karşılanacaktır. Umreden gelen vatandaşlarımızın tabi olduğu tedbir bu duruma konudur.

Diğer bir karantina tedbiri ise şu şekilde; Yurtdışında ziyaret ettiğiniz ülke DÜŞÜK RİSKLİ bir ülke ise yapılan tetkikler ardından imzalayacağınız bir taahhütname ile ‘’ 14 Gün boyunca evden çıkmayacağınızı, ziyaretçi kabul etmeyeceğinizi, kendinizi izole edeceğinizi , Bakanlığın 14 Kuralına riayet edeceğinizi ve Sağlık Personellerinin evinize gelerek alacakları kan ve idrar örneklerine tabi olmayı’’ kabul ediyorsunuz.

Bu taahhütname şu şekilde;

Evde İzlem Bilgilendirme ve Onam Formunda kişilerin yapması gerekenler şöyle sıralanıyor:

* 1. 14 günlük sürede evde kalmanız gerekmektedir.

* 2. Ev dışına çıkılmasının mutlak gerektiği durumlarda başka kişi/kişiler ile aynı ortamın paylaşılmasının zorunlu olduğu hallerde tıbbi maske takmanız gerekmektedir.

* 3. Evde bulunduğunuz süre boyunca semptomunuzun ortaya çıkması durumunda 112 Acil Sağlık Hizmetlerini aramanız gerekmektedir.

* 4. Ev halkına bulaşma riskini önlemek için takipli kişiler mümkünse buradaki diğer kişilerden farklı bir odada, mümkün değil ise iyi havalanan bir odada oturmalı, diğer kişilerden en az 1 metre uzakta olmalı ve tıbbi maske takmalısınız, maskenin nemlenmesi halinde yenisi ile değiştirmelisiniz.

* 5. Eve, ziyaretçi kabul etmeyiniz.

Bu tedbirlere uymaz, karantinaya uymazsanız yaptırımlar nedir?

Madde 282 –(Değişik: 23/1/2008-5728/48 md.) Bu Kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlara, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüzelli Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

Madde 284 – 66 ve 67 inci maddelerde zikredildiği üzere sari hastalıklar hakkında tetkikatta bulunmağa salahiyettar memurlara muhalefet eden kimseler Türk Ceza Kanununun 195 inci maddesi mucibince cezalandırılır.

Madde 195. - (1) Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Karantina’ nın ihlal edilmesinin durumunu açıklayalım. Türk Ceza Kanunun 3. Bölümü Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar başlığı altında bulunan, Madde 195Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma suçunu irdeleyelim. BELİRTMEK İSTERİM Kİ ; Korona Virüse yakalanmış iseniz size yapılacak tedaviye rıza göstermez, tedbirlere uymaz karantinayı ihlal ederseniz (kaçarsanız) 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılırsınız. ÖNEMLE UYARMAK İSTERİM Kİ; Siz hasta değilsiniz. Fakat hasta olan veya olduğu şüphelenilerek karantinaya alınan kişiyi ziyaret eder, kaçırır veya kaçmasına yardım eder, görevlilerin görevini yapmasını engellemeye çalışır, YETKİLİ MAKAMLARIN TEDBİRLERİNE UYMAZ İSENİZ yine TCK 195 uyarında iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına çarptılırsınız. VE ALACAĞINIZ CEZA SİZİ DEVLET MEMURU OLMANIZDAN YASAKLI KONUMA, DEVLET MEMURU İSENİZ GÖREVDEN ALINMANIZA SEBEP OLABİLİR.

MADDE 265. - (1) Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

 Sağlık Personeline karşı Görev yaptırmamak için direnir iseniz TCK 265 uyarınca hapis cezasına çarptırılabilirsiniz.

Yine UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU 282. Maddesinde yasaklara aykırı hareket edenler, zorunluluklara aykırı hareket edenler hakkında para cezasına hükmedileceği belirtiliyor. Yani karantinada değilseniz, hasta değilseniz, şüphe ve risk bulunmasa dahi önlemleri ihlal ederseniz para cezasına mahkum edilirsiniz.

ASILSIZ HABER VE PAYLAŞIM YAPARSAK NE OLACAK?

Sosyal medyanın yaygınlaşması ile söylemlerimizin ulaştığı kişi sayısı oldukça arttı. Sosyal Medyada yapılan paylaşımlar ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilecek olsa da paylaşımlarımızın suç teşkil etmesini ile cezai müeyyidelere tabi olacağımız ihtimaldir. Geçtiğimiz günlerde Koronavirüs COVİD-19 hakkında asılsız paylaşımlarda bulunan 123 kişi hakkında soruşturma başlatılmış ve gözaltına alınmalar gerçekleşmiştir. Bakın burası çok önemli yaptığınız asılsız paylaşım ile  Halk arasında korku ve panik yaratır iseniz hapis cezana mahkum olabileceğinizi düşünmekteyim. Zira TCK Madde 213. - (1) Halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak amacıyla hayat, sağlık, vücut veya cinsel dokunulmazlık ya da malvarlığı bakımından alenen tehditte bulunan kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Gerek Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’na gerekse diğer kanun ve yönetmeliklere aykırı davranmanız, bu kanunların emrettiği TEDBİRLERE AYKIRI DAVRANMANIZ VE DAVRANDIRMANIZ durumunda Madde 217. - (1) Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması hâlinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.       BURASI ÇOK ÖNEMLİ Madde 218 - (1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların basın ve yayın yoluyla işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. YANİ SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARINIZ CEZANIZ ARTTIRABİLİR.

FAHİŞ FİYAT ARTIŞI VE STOKLAMA

                 Fahiş Fiyat artışı yapan sözde esnaflar ne acı ki koronavirüsten daha tehlikelidir. Koronavirüs nedeniyle insanların kolonya, maske, temizlik ürünleri ve kimi temel gıda ürünlerine hücum etmesiyle yaşanan fiyat artışı tepkilere neden oldu.Koronavirüs nedeniyle kimi ürünlerde yaşanan fahiş fiyat artışları HFA uygulaması ve Alo 175 ile Ticaret Bakanlığı’na, Alo 153 ile de zabıtaya bildirilebilir.Fahiş fiyat artışı gerçekleştiren firmalara Firma başına 104 bin 781 lira geçtiğimiz günlerde 943 Bin Lira İdari para cezasın uygulandı. Yani fiyat artışı ile kar gütmeyi düşünen esnaf 104 bin 781 lira ile cezalandırılacak.Fiyatları etkileme, ürünlerin yokluğuna neden olma, mal satışlarından kaçınma fiilleri TCK'ye göre suç. Bunların hapse kadar cezası olacaktır.

Mal veya hizmet satımından kaçınma

MADDE 240. - (1) Belli bir mal veya hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir ihtiyacın ortaya çıkmasına neden olan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

KARANTİNAYA ALINAN ÇALIŞANLARIN MADDİ KAYIPLARININ KARŞILANMASI

        Karantinaya alındığı veya taahhüt gereği evlerinde kalmak zorunda olan çalışanların süreç boyunca işyerlerinden alamadıkları alacakları SGK tarafından ödenecektir. Şöyle ki; Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde olan çalışmazlık ödeneği yani rapor ücreti karantina sürecinde de işleyecektir. Karantinada olunulan süreçte alınamayan alacaklar E-Devlet üzerinden yapılacak başvuru ile SGK tarafından ödenecektir.

Yukarıda belirttiğim kanun ve yönetmelik maddeleri ışığında sürecin hukuki boyutu bu şekildedir.

TÜRKİYE EVDE KAL!

Avukat Furkan Kaan TÜYLÜ