Milli Şura'nın kabul ettiği İstiklal Bildirisi ile ülke yönetim şekli cumhuriyet olarak belirlendi. 23 aylık kısa tarihinde ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanlarında reformlar yapan Azerbaycan, tüm vatandaşlarına eşit haklar tanıdı ve kadınlara seçme hakkı vererek "Müslüman doğunun ilk demokratik cumhuriyeti" olarak tarihe geçti.

Bağımsızlığın ardından kurulan geçici hükümet, Bakü'nün Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olması nedeniyle bir süre Gence'de faaliyet gösterdi. Azerbaycan'ı ilk tanıyan devlet Osmanlı oldu ve iki ülke arasında 4 Haziran 1918'de anlaşma imzalandı. Enver Paşa'nın kardeşi Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtararak hükümetin buraya taşınmasını sağladı. Bakü'nün kurtuluşu sırasında Kafkas İslam Ordusu 1130 şehit verdi.

Azerbaycan'da kısa sürede önemli reformlar gerçekleştirildi. Irk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm vatandaşlara eşit haklar tanındı. Türk dili, devlet dili olarak ilan edildi. Müslüman doğuda kadınlara seçme hakkı tanıyan ilk ülke Azerbaycan oldu. Ülkenin kendi para birimi ve posta pulları tedavüle girdi, Devlet Bankası ve Bakü Devlet Üniversitesi kuruldu. Dış tehditlere karşı 26 Haziran'da Azerbaycan kendi ordusunu kurdu ve bu ordunun oluşumunda Osmanlı subayları önemli rol oynadı.

7 Aralık 1918'de 120 sandalyelik parlamento faaliyete başladı ve 17 ayda 230 yasa tasarısını kabul etti. Ancak Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920'de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu. Hükümet yöneticileri ve aydınların çoğu ülkeyi terk etti. Azerbaycan'ın kurucusu kabul edilen Mehmet Emin Resulzade, yaşamının son dönemlerini Türkiye'de geçirdi ve ülkesinin davasını savunmaya devam etti. Resulzade'nin "Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez" sözleri, yıllar sonra tüm Azerbaycanlılar için slogan haline geldi. Azerbaycan, Sovyetlerin dağılmasının ardından tekrar bağımsızlığını ilan etti ve bağımsızlık bildirgesinde, 1918-20 döneminde faaliyet gösteren Azerbaycan Cumhuriyeti'nin varisi kabul edildiği belirtildi.