18 Mart Çanakkale Zaferimizin yıldönümü nedeniyle daha önce yazdığımız “Nusret Mayın Gemisi” ve “Dr. Tarık Nusret” başlıklı yazılarımızdan sonra, şimdi de 3’üncü ve son yazımız olarak bir başka vatan evladı kahramanı, Çanakkale Şehidimiz “Ezineli Yahya Çavuş” büyüğümüzü derleyip yazmak istedim.

Çanakkale’nin Ezine ilçesinde (daha sonra isminin verildiği Koçali Köyünde) 1887’de dünyaya gelmiştir.

Çanakkale Savaşının zor ve kritik günleri yaşanmaktadır. Çanakkale’yi denizden geçmeyi başaramayan düşman kuvvetleri karaya çıkarma yapmaya karar verir. Bunu tahmin eden 19. Tümen Komutanı Albay Mustafa Kemal insiyatif alarak, 24 Nisan 1915 günü, birliklerine karaya ayak basan tüm düşman askerlerinin yok edilmesi emrini verir.

25 Nisan 1915 sabahı düşman savaş gemileri Ertuğrul Koyu’na saldırır. 

Ertuğrul Koyu’na tonlarca top ve mermi yağmaktadır. Koyu savunmakla görevli 9. Tümene bağlı 26. Alay’ın 3. Taburunun  Tabur Komutanı Mahmut bey ile Asteğmen Hüseyin Bey bu saldırılarda şehit olurlar.

Taburun sevk ve idaresini, 3. Tabur 10. Bölük 1. Takım Komutanı olan Ezine’li Yahya Çavuş üstlenir.

Yahya Çavuş, Galiçya ve Balkan Savaşlarına katılmış savaş tecrübesi olan cesaretli bir asker, iyi bir komutan ve vatanı milletini seven imanlı bir vatan evladıdır.

Yahya Çavuş Taburda sağ kalan 67 askeri ile birlikte Ertuğrul Koyu’nu savunmaya devam eder. Albien ve River gemilerinden şafakla beraber karaya çıkmaya başlayan İngiliz ve Fransız askerlerinden oluşan müttefik 3000 düşman askerinin büyük bir kısmını, emrindeki 67 askeriyle birlikte denizin sularına gömer. 

Bu askerlik tarihinde inanılmaz bir başarıdır. Çünkü, sayısal yetersizliğin yanında, mühimmat eksikliği de had safhadadır, hele hele asker sayısı ve mühimmat miktarı düşmanın sahip olduklarını düşününce kıyas bile kabul edemeyecek kadar yetersizdir. Öyleki asker sayısı düşmanınkinin 50’de 1’i, mühimmat ise belki de binde 1’i kadardır. Yahya Çavuşu ve emrindeki Mehmetçikleri başarılı kılan en büyük avantaj vatan sevgisi, samimi iman ve şehitlik inancıdır.

Düşmanın sahile çıkmak için peşpeşe yaptığı bindirme girişimlerine de tam 32 saat direnmiştir 67 askeriyle.

Düşman birlikleri, karşılarında bir tümen Türk askerinin bulunduğunu ve bu tümenin Ertuğrul Koyu’nu savunduğunu düşünmektedir, ancak 62 kahraman şehidimizin cenazesi ile karşılaşınca düşman komutanı hayretler içinde kalır. İngiliz Generali Nepier hayretini gizleyememiş ve şaşkınlığını Londra’ya çektiği telgrafında da dile getirmiştir.

Yahya çavuş Alçı Tepesi eteklerinde yaralanır. Bacağını tüfeğin kayışı ile bağlar ve diğer sağ kalan 5 arkadaşıyla tedavi çadırına yetiştirilir. 

Tedavisi devam ederken, artık iyiyim ben diyerek cepheye döner. 4 Haziran 1915’te yapılan Kirte Muharebelerinde süngü hücumu sırasında ağır yara alır ve bir gün sonra şehit olur. Şehit kaydında 23 Mayıs 1331 (5 Haziran 1915) Maydos (Eceabat) yazılıdır. Şehit düştüğünde 28 yaşındadır. 

19. Tümen Komutanı Albay Mustafa Kemal’in insiyatif alarak verdiği emirle bölgeyi canla başla savunan Yahya Çavuşun ve emrindeki 67 Mehmetçiğin bu destansı başarısı, Çanakkale Zaferimizinin kazanılmasında önemli kilometre taşlarından biridir. Ve dünya savaş tarihine altın harflerle yazılmıştır.

1962 yılında Ertuğrul Koyu’na Yahya Çavuş şehitliği yapılmıştır. Yahya Çavuş ve arkadaşları bu şehitlikte yatmaktadır.

Yahya Çavuş Şehitliğinde yer alan şu dörtlük durumu özetlemektedir:

“Bir kahraman takım ve de Yahya Çavuştular,

Tam üç alayla burada gönülden vuruştular,

Düşman tümen sanırdı bu şahane erleri,

Allah’ı arzu ettiler, akşama kavuştular.”

Yahya Çavuş Şehitliğinde, şehitlikten başka, bir de Heykeltraş Recep Özer’in yaptığı ve 10 Ağustos 1992’de halkın ziyaretine açılmış olan anıt yer almaktadır.

2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, Ezine Belediye Başkanlığı ve Yahya Çavuş Muhtarlığı’nın destek ve katkılarıyla, hakkında “Ezineli Yahya Çavuş” Belgeseli hazırlanmış ve Belgesel 2021 yılı Kasım ayında TRT’de seyirciyle buluşmuştur..

Allah hepsinden razı olsun, ruhları şad, mekanları cennet olsun.

Ecdadımıza layık olabilmek dileğiyle!..