Yak?n çevresinde örnek alabilece?i bir üst jenerasyonun var olmas? "insan" için çok önemli bir etkendir.
Özellikle ergenlik ça??na gelindi?inde akl?n beyinden ç?k?p duygular?n hâkim oldu?u dönemlerde genç insana ne kendisinin, ne ailesinin gücü yetmektedir. ?çi içine s??mayan bir ruh hali vard?r o dönemlerde. Do?ruyu e?riyi seçemeyecek ?ekilde kar???k bir duygu yap?lanmas? ya?an?r. Hayatta birey olarak yer almas? gerekti?ine inanan bir sürece girmi?tir.
Ama nerede ve nas?l olmas? gerekti?ini kendisi de bilemeyen bir konumdad?r.
O ya?ta insan buz üzerinde kayan bir otomobil gibidir. Söz konusu otomobilin her bir ?eyi tamamd?r. Ama ?oför otomobiline hâkimiyet kuramaz. Fren yapsa fren tutmaz, direksiyon çevirse direksiyon anlams?zd?r. Otomobildeki kontrol mekanizmalar? buz üstünde iken otomobile bir fayda sa?lamamaktad?r.
Ergenlik dönemi denilen dönem de insan?n hayat?nda bireysel olarak kendi kontrol mekanizmalar?n?n bir ?ey ifade etmedi?i edemedi?i bir buzlu süreçtir.
O süreçte nice güzelim araçlar hiç yok yere ?arampole yuvarlanm??, ya da duvara toslam?? ya da kaza yaparak hasar alm?? ise ergenlik döneminin buzlu sürecinde de nice genç insan hasar alm??t?r. O dönemdeki kaygan zeminde yolunu ve istikametini öyle bir de?i?tirmi?tir ki bazen o istikamet hayat?n?n geri kalan sürecini dahi etkileyecektir.
?lk a?klar bu süreçte ba?lar... Öyle lezzetlidir ki onu o a?k lezzetinden kimse al?koyamaz.
Oysa gelip geçici bir hevestir o a?k... T?pk? süt di?leri ç?kan çocu?un bir süre sonra hepsinin teker teker dökülece?i gibi bu ilk a?k dönemi de hep zaman içinde unutulan bir süreçtir.
?lk a?k sürecinde insan?n çevresine bak???nda da hiç de?i?meyece?ini zannetti?i saplant?lar? olur. Ama ya?? gere?i büyük hayranl?klara imza atamaz. Bir siyasî lideri kendine örnek almaz ama mahallenin en kabaday?s?n? pekâlâ kendine hemen örnek alabilir.
Dünya çap?nda ideolojileri irdeleyecek bilgiye elbette ki sahip de?ildir ama o ideolojinin ismiyle hareket eden kendi bölgesindeki küçük gruplara büyük hayallerle kar??mak ister.
Asl?nda bu bir bak?ma s???nma duygusudur. O ya?, çocukluktan ç?k?p birey olmaya ba?lama ya??d?r. Bu ise sorumluluk gerektirmeye ba?layan ya?t?r.
??te bu ya?ta insan kendine yeni bir ortam ve dayanaca?? kendini sahiplenebilece?ini dü?ününce rahatlayaca?? veya sorunu oldu?unda çözüme kavu?turaca??na inand??? bir hami, bir koruyucu arar.
Bu koruyucu o ya?a göre anne veya baba olamaz... Çünkü o ya??n insan? sanal bir süreçte o çekirdek yap?dan d?? âleme aç?lan bir büyümenin içindedir. Art?k hayatta o da vard?r. Fakat hayat?n büyük yapt?r?m? kar??s?nda korku ve panik içindedir.
T?pk? annesinin yan?nda yuvada huzur ve güvende iken bir ?ekilde ilk uçu?a geçen ku?lar?n kanat ç?rparken ya?ad??? acemilik süreci...
??te bu süreç buzlu bir zemindir. Kontrolün en zor oldu?u bir süreçtir. ?lk a?k?n, ilk heyecan?n, ilk sevginin, ilk öfkenin velhas?l insanda var olan bütün huy ve karakterlerin ilkinin tecrübe edilmeye ba?land??? acemilik sürecidir.
Bu süreç kimseden etkilenmeden asla atlat?lmaz... Ve insanlar bu süreç sonras? istikametlerini ço?unlukla tesadüflerle belirlemi?lerdir.
Bu sürece kim hangi yerde ve nerede yakaland?ysa o yakaland??? yer ve ortam?n yap?s?na göre ?ekillenecektir.
??te bu süreçte en ideal kontrol ergen gencin en "yak?n" bir üst jenerasyondan ailenin de tan?d??? bir a?abey veya ablad?r. Bu ideal a?abey veya abla, asl?nda ailenin yani ergen gencin anne babas?n?n kriter testine uzaktan tabi tutulmu?tur. Ve bu kriterlere göre ergenlik süreci ba?ar?yla atlatabilmi? ve ailenin kendi kurumsal yap?s?na uygun arzu etti?i prensiplere sahip ya da totalde kabul edilebilen bir kimse olarak kabul edilmi?tir.
??te ergenli?e gelen çocu?unun bu üst jenerasyondan a?abey ve abla ile arkada?l?k yapmas?n? bir ?ekilde k?sa devre yapt?rarak normal sürecinde arkada? olmu?lar gibi arkada?l??? kurarak bu diyalogu sa?layan aile, çocu?unu mükemmel bir ?ekilde kontrole alm?? demektir.
A?a??da verece?imiz haber, ilginç bir örnektir.
"?zmir Buca'daki meslek lisesinde okuyan B.E. (17), geçen Mart'ta terör örgütü DHKP-C'nin gençlik yap?lanmas?yla tan??t?! B.E., örgütün gençlik kolu olan Dev-Genç sempatizanlar?n?n düzenledi?i konsere gitti. Liseli B.E, geçen Temmuz'da da babas? I. E. ile annesini, "Arkada?lar?mla Marmaris'e tatile gidiyorum" deyip kand?rd?. Ancak B.E. tatil yerine örgütün yasal dernekler üzerinden organize etti?i Kocaeli'deki gençlik kamp?na kat?ld?. O?lunu her gün aray?p soran I. E., polisten gelen "O?lun nerede biliyor musun?" telefonuyla ?ok oldu. Marmaris'te tatilde bildi?i o?lunun örgütün gençlik kamp?nda oldu?unu ö?renen baba, hemen harekete geçti. Babas? taraf?ndan ikna edilen liseli genç, ?zmir'e döndü. Ancak B.E. babas?na "Beni zorlarsan evi terk ederim" dedi. Bunun üzerine I. E., o?lunu takibe ba?lad?. I. E. geçen hafta da Kemeralt? Çar??s?'nda yap?lan bas?n aç?klamas?na gitti. Okul k?yafetiyle eyleme kat?lan o?lunu kolundan tutup eve götürdü. Ancak B.E. babas?na inat, bir gün sonra Kar??yaka, ard?ndan da Buca'daki eyleme kat?ld?. Bu eylemi de takip eden baba, art?k duruma isyan etti. Bir duvar?n üstüne ç?kan I. E.'nin öfkesi kelimelere yans?d?. I. E. ?unlar? hayk?rd?: "Bu grup benim o?lumu kand?rd?. Masum pankartlar?n arkas?na saklan?p teröre eleman kazand?r?yorlar. Ama bildikleri 4 tane slogan var ve say?lar? da hiç bir zaman 15'i geçmiyor. 10 arkada?lar? cezaevinde, hepsi de bombayla yakaland?. Bombac?, o?luma cezaevinden mektup gönderip onu be?endiklerini söyleyerek motive etmeye çal???yor." ??çi emeklisi ?. E., 12 Eylül öncesi aktif siyasetin içinde oldu?unu söyledi. I.E., ?öyle devam etti: "Ben de 12 Eylül öncesinde slogan att?m. Bunlar çocuklar?m?z? kand?r?yor. Ba?lar?ndakiler ise Avrupa'da krallar gibi ya??yor. O?lumla görü?memi engelliyorlar. Ben, o?lumu devlete zarar versin diye de?il devletine hay?rl? biri olsun diye yeti?tirdim.” (Takvim Gazetesi, 17.11.2011)
Bugünkü toplum yap?s?nda özellikle metropollerde en büyük noksanlardan biri budur. Ailenin tan?d??? ve güvendi?i bir üst jenerasyon enflasyonu ya?anmas?d?r.
Ne böyle kriter yapabilecek aile kalm??t?r (onu yukar?da sebepleriyle anlatmaya çal??t?k), ne de kalan aileler çocuklar?na böyle bir a?abey veya abla bulabilecek bir ortama sahiptir. Niçin mi? Çünkü bu ortam mahalle hayat?yla birebir örtü?ün ortam?d?r. Mahalleyi yok etti?inizde bu ortam? da yok etmi? olursunuz.
Dev sitelerde oturanlar?n birbiriyle alâkas? yoktur. Aileler aras? gitme gelmeler s?f?rlanm??t?r. Her aile zaten evde de kendi kontrolü d???nda d?? dünyan?n istilas? alt?ndad?r. Böyle olunca aileler kendileri zaten sorunlu ba?lad?klar? evliliklerinde herkesin çal??mak zorunda oldu?u veya öyle güdülendi?i bir ?ehir yap?lanmas?nda, kendi bireysel gereksiniminin bir sonucu olan üreme ve ço?alma sürecini sorunsuz ya?arken bunun ikinci ve en önemli ad?m? olan çocuk yeti?tirme sürecinde ba?ar?s?z bile de?il "yok oldu?unun" fark?nda de?ildir.
Do?an çocu?u için zor zahmet çal??t??? i? yerinden bir ay izin alan annenin, bir ay sonra kre?e b?rakarak i?ine devam etme zorunlulu?u bir zorunluluk mudur? Yoksa o anneye ve o aileye bir metropol dayatmas? m?d?r? Bu aile metropol hayat?n?n bir öznesi midir? Bir nesnesi mi?
Konumuza dönecek olursak böyle bir aile, daha kendisi aile olup da kriterlerini kendisi belirleyemezken çocuklar?n? da, içi bo?alt?lm?? bir kavram haline gelmi? ailede yeti?tirmenin çarelerini aramaktad?r.
Bu aileye yard?mc? olacak bir aile de yoktur. Çünkü metropol hayat? herkesin çocu?unu elinden al?p kendisi yeti?tirmeye ba?lad??? için ortaya ç?kard??? çocuk bak?c?l??? sistemiyle asl?nda bireyleri de tek tiple?tirmektedir. Bu tek tiple?tirmede çocu?a en kaliteli mamalar verilebilmekte en görkemli oyuncaklar sunulabilmekte ve en hijyenik (sa?l?kl?) ortamlarda en popüler marka kre?lerde hizmet verilebilmektedir.
Hepsi hikâyedir...
Yeni do?mu? ve be? ya??na kadar süreçte çocu?un ihtiyac? duydu?u en önemli ?ey: Anne sevgisi, anne ?efkati, anne merhametidir... Buna k?saca anne diyoruz... Anneye ihtiyac? vard?r çocu?un... Ama neylersiniz ki, her ?ey vard?r da annesi yoktur çocu?un. Hem de var oldu?u halde yoktur. Ak?ama kadar ba?kalar? için "i?"te çal??an anne, ak?am saatinde annele?erek kre?ten bebeci?ini al?p gece sabaha kadar sadece onunla ilgilense bile -ki bu fiziki olarak mümkün de?ildir- sabahtan ak?ama kadar ya?ad??? annesizli?in verdi?i ?uur alt?ndaki korku ve endi?eyi, üzüntü ve pani?i sarmaya yetmeyecektir. Çocuklar metropol dayatmas? sebebiyle hayatta olmalar?na ra?men annesiz büyümektedir...
Tekrar konumuza geldi?imizde bu insan do?as?na hiç uymayan çarp?k yap?lanma -insan?n kendine yapt??? en büyük kötülüktür- sebebiyle aileler çevrelerine örnek a?abey ve abla yeti?tirememektedir. Metropol hayat?nda ergenlik ça??na gelen çocuklar?n ?ans?na iki yol ç?kmaktad?r.
Biri çocukluk ve ergenlik döneminde psikolojik destek alan aile çocuklar?d?r. Bu çocuklar ne hazindir ki çocuk e?itimi alm?? ama çocuklukla alâkas? kalmam?? insanlar?n önünde ö?retmen ö?renci konumundad?r. Ne psikolog çocu?un ruh halinden, ne de çocuk psikologun ruh halinden anlamaktad?r. Psikolog deste?i almayan çocuklarla alan çocuklar aras?ndaki en büyük fark ?udur. Psikolojik destek alan çocuklar bu kâbus gibi insan?n üzerine çöken metropol yap?lanmas?na insan?n do?as? gere?i direnmesi gerekirken ald??? terapilerle direnmeyen, h?rç?nl?k yapmayan ve metropolde kendine uygun bir zemine yumu?ak ini? yapan çocuklard?r. Bu aileler için de psikologlar için de ba?ar? say?lmaktad?r. Oysa o çocuk ergenlikten sonra hayat?n bir nesnesi olmu?tur. Hem de belirtili bile de?il belirtisiz nesne...
Psikolojik destekten mahrum olan çocuk ise ergenlik döneminde bu metropol hayat?n?n akla hayale gelmeyecek zorluklar?n? tek ba??na gö?üslemenin verdi?i bunal?mla bütün duygular?nda tepkisini zirveye ç?karm??t?r. Kimsenin ac?mad???, kimsenin adil davranmad???, herkesten kötülük gören, herkesin kullan?p bir kenara att??? bir toplumda-ki bu insan?n, bu ba?tan adil olmayan ve merhametten ?efkatten mahrum ?ekillenen yap?lanmada kendini ya?atmas? için verdi?i ya?ama mücadelesinin sonucudur- tek ba??na ?ekillenmeye çabalamaktad?r. Hayatta metropol mant???na göre çok ba?ar?l? olanlar da genelde bu tiplerden ç?km??t?r. Ama zirvede iken onlarla yap?lan söyle?ilerde hep itiraflar? ayn?d?r. Anne ?efkatine hasrettirler. Hiçbir zenginlik veya makam veya mevki onlardaki o hasreti dindirememi?tir.
Konuya tekrar döndü?ümüzde ideal olan insan?n ailede anne ?efkatiyle ve merhametiyle yani annesiyle büyümesi ergenlik döneminde de, anne elinde büyümü? ve ergenlik dönemini atlatm?? abla ve a?abeylerin yan?nda ergenli?i atlatabilmektir.
Bu iki jenerasyon hem kendi aralar?nda her türlü duyguyu rahatl?kla payla??rlar. Hem biri a?abey veya abla oldu?u için sözü dinlenir haldedir. Ergenlik ça??na göre çok büyük sorun gibi görülen küçücük yanl??lar ve hatalar a?abey veya abla taraf?ndan yönlendirilir ve kontrol edilir. Anne baban?n da uzaktan kontrolünde olan mahallede çocuklar "insan" olarak sa?l?kl? yeti?ir. Sa?l?kl? kelimesi t?bbi sa?l?k anlam?nda de?ildir. ?nsanda olmas? gereken hasletlerin tamam?n?n sa?l?kl? çal??t??? bir insand?r.
Bugünün toplumunda bu anlamda "sa?l?kl?" insan say?s? metropolle?meye oranla gittikçe azalmaktad?r.

Gençlerimize sahip ç?kal?m...