Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Mağdur Hakları Daire Başkanlığı koordinesinde 7 pilot ilde kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri (ADM) ülke çapında yaygınlaştırılıyor. Adalet Bakanlığının 3 Şubat itibarıyla 27 adliyede (Ankara, Ankara Batı, Antalya, Aydın, Bakırköy, Batman, Bursa, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Gaziantep, Hatay, İstanbul, Kahramanmaraş, Karşıyaka, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Sakarya, Bolu, Kırıkkale, Sivas, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Gaziosmanpaşa adliyeleri) daha faaliyete geçirdiği ADM’ler, Mart ayı sonunda 26 adliyede daha kurulacak. Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün sık sık vurguladığı onarıcı adalet ve mağdur odaklı yaklaşım ilkeleri çerçevesinde ‘Ceza Adalet Sisteminde Mağdur Haklarının Güçlendirilmesi Projesi’ kapsamında Türkiye’ye özgü bir model olarak kurgulandı.

"3 ŞUBAT 2020 İTİBARIYLA 27 ADLİYEYİ DAHA EKLEMİŞ BULUNUYORUZ”

Pilot uygulamalardan olumlu geri bildirimler alındığını kaydeden Adalet Bakanlığı Mağdur Hakları Daire Başkanı Ramazan Gürkan, “Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerimiz 2019 Nisan ayı itibarıyla 7 pilot adliyede faaliyete geçmişti. Özellikle bilgilendirme ve yönlendirme büroları üzerinden mağdurlarla direkt temas eden, cana tene dokunan bir hizmet olarak göze çarpıyor. Yargı reform stratejisinde yer alan hedefler doğrultusunda bu uygulamayı geliştirdik. 2019 yılı içerisinde kamuoyuna açıklanan yargı reformu strateji belgesinde mağdur odaklı yaklaşımların güçlendirilmesi, desteklenmesi gibi bir hedefe yer verilmişti. Bu kapsamda adliyelerde de mağdurlarla doğrudan temasa geçebilecek mağdur hizmetleri müdürlüklerinin faaliyete geçirilmesi öngörülmüştü. Bu kapsamda 7 pilot adliyede faaliyete geçen müdürlüklerimize 3 Şubat 2020 itibarıyla 27 adliyeyi daha eklemiş bulunuyoruz” şeklinde konuştu.

Gürkan, “Adli süreçler hakkında çok basit yönlendirmeler yapılırken, artık suç mağduru olmuş kişilerin adli süreçte desteklenmesi, ikinci bir mağduriyet yaşamamaları adına mağdurlar adli süreçler hakkında personellerimiz ve uzmanlarımız tarafından bilgi sahibi kılınacaklar. Artık onlara bilgiler verilecek. Duruşmada kendilerini ne bekliyor, savcılık ve savcılarımız ne anlam ifade ediyor, hakimler kendilerine ne soracaklar, katılma hakkı ne demek, davaya katılmak onlara ne kazandıracak, hakları ve yükümlülükleri neler gibi konularda kendilerini etkili bir şekilde bilgilendirmek istiyoruz. Yine adli sürecin dışında bir desteğe ihtiyaç duyuyorlarsa da Aile Bakanlığının, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının, İçişleri Bakanlığının ve diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşlarında yönlendirme görevi yerine getirilecek” dedi.

“BUGÜNE KADAR BİNİN ÜZERİNDE 7 PİLOT ADLİYEDE BİLGİLENDİRME VE YÖNLENDİRME BÜROMUZA MÜRACAAT OLDU”

Bilgilendirme ve Yönlendirme Bürosu aracılığı ile kendileriyle bir ön görüşme yaparak kısmen de olsa kaygı düzeylerini düşürmeye çalıştıklarını söyleyen Gürkan, “Yine bu büromuzda bir bireysel değerlendirmede yapmak istiyoruz ve yapmaya da başladık. Bu bireysel değerlendirme kişilerin kaygı düzeyini ortaya koyacak bir bireysel değerlendirme. Zira adli süreçteki tüm mağdurları desteklememiz elbette ki mümkün değil, öncelikle hedefimiz kırılgan grup suç mağdurları, hangi mağdurun bu desteğe ihtiyaç duyduğunu buradaki arkadaşlarımız gözlemleyecekler ve onları Kırılgan Grup Destek Bürosuna uygun görülen mağdurları yönlendirecekler. Kırılgan Grup Destek Büromuz ise çok nitelikli bir psiko-sosyal destek ünitesi. Bu grupta yer alan psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı arkadaşlarımız bir adli destek planı hazırlayacaklar mağdurlar hakkında, bu adli destek planını yine fıkıh yönetimi tekniği ile birlikte uygulayarak adli sürecin başından sonuna kadar uzmanlarımız suç mağdurlarına destek sunacaklar” ifadelerini kullandı.

“Geçmişte de sıklıkla başarılı bir uygulama örneği olarak sunduğumuz adli görüşme odaları da bu Kırılgan Grup Destek Bürosunun içindeki ünitelerden biri” diyen Gürkan, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu sayede bu gruba giren suç mağdurlarının özellikle bu odalarda muhakkak dinlenmesi konusunda hakimler nezdinde de buradaki uzmanlarımızın girişimleri olacak. Bir diğer büromuz Ceza Yargılaması Destek Bürosu. Bu büro da ceza mahkemelerine ve cumhuriyet savcılarımıza hizmet etmek üzere kurulmuş bir büro. Burada görev yapan uzmanlarımız da yine sosyal inceleme raporları hazırlayacaklar ve yerine göre ihtiyaç duyulan alanlarda hakim ve savcılarımızın isteği doğrultusunda uzmanlara psiko-sosyal destek sunabilecekler. Son büromuz da Hukuk Yargılaması Destek Bürosu. Geçmişte sadece aile mahkemelerinde hizmet gören uzmanlar artık tüm hukuk mahkemelerinde davanın tarafları eğer bir psiko-sosyal desteğe ihtiyaç duyuyorsa kendilerine destek sunabilecekler. Yine aile mahkemelerimiz tarafından bu uzmanlarımızdan etkin olarak istifade edilmeye devam edilecek. Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü ne getirdi; uzmanları sadece aile çocuk ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde görev yapan uzmanlara tek çatı altında toplayarak tüm adliyede görev yapmalarının önünü açtı. Artık tüm hakim ve savcılarımız bu uzmanlardan yararlanabilecek. Bundan tabi ki başta çocuklar olmak üzere şiddet gören kadınlar, yaşlılar, engelli bireyler, dezavantajlı grup olarak tabir ettiğimiz grupta yer alan kişiler istifade edebilecekler. Psiko-sosyal destek alabilecekler. Adli süreçte mağdurların ikincil örselenmelerinin önüne geçici, ikincil bir mağduriyet yaşamalarının önüne geçici bir uygulama bu uygulama. Adli sürecin başından sonuna kadar psiko-sosyal desteğini yayan bir uygulama. Başarılı neticeler alacağımızı ümit ediyoruz.”

2020 YILI MAYIS AYI İTİBARIYLA 90’IN ÜZERİNDE ADLİYEDE FAALİYETE GEÇİRİLECEK

Tamamen ücretsiz hizmet verilen sistemin 2020 yılı Mayıs ayı itibarıyla 90’ın üzerinde adliyede faaliyete geçirilerek, tüm ülkede yaygınlaştırılması hedefleniyor. Bu müdürlükler özellikle şiddet ve cinsel istismara maruz kalan kadınlar, çocuklar ve yaşlılar gibi kırılgan gruplara yargı sürecinin her aşamasında destek sağlıyor. Psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacılardan oluşan uzman kadrosu ile adli süreç boyunca kırılgan suç mağdurlarına destek veren sistem, uzmanlar vasıtasıyla mağdurları da hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendiriliyor. Adli sürecin dışında suç mağdurlarına destek vererek kurum ve kuruluşlara da yönlendirme yapan sistem, mağduru adli süreç dışında da destekleyerek tüm dünyaya örnek oluyor. Müdürlükler bünyesinde hizmet veren Adli Görüşme Odalarında (AGO) hassas soruşturma ve kovuşturmalarda suç mağdurları ve çocuklar faille yüz yüze getirilmeden uzman desteği altında ifade ve beyanlarını özel ortamlarda veriyor.

(Neşra Durmaz/İHA)