Deprem kayg?s? yaln?zca deprem an? ve sonras?nda ya?anan korkuyla de?il, do?al afetlere haz?rl?ks?z yakalanma, belirsizlik, kay?p verme ve konut kaybetme gibi endi?elerle de tetikleniyor. Uzmanlar deprem kayg?s?n? yenmek için rasyonel önlemler al?nmas? gerekti?i belirtiyor. Ya?anan do?al afetler ve iklim de?i?ikli?inin olas? etkileri insanlarda korkutucu ve ?ok edici etkilerin yan? s?ra kronik kayg? olu?umuna neden oluyor. Bu durumun ’eko-anksiyete’ olarak adland?r?ld???n? belirten psikolog ve psikoterapist An?l Y?lmaz, son olarak Manisa ve Elaz??’daki depremzedeler kadar, büyük depremin beklendi?i ?stanbul gibi ?ehirlerde ya?ayanlar? da olumsuz etkiledi?ini belirtti.

"DEPREM?N PS?KOLOJ?K YIKIMLARI C?DD?YE ALINMALI"

Türkiye’de meydana gelen depremlerin psikolojik etkilerini de?erlendiren psikolog ve psikoterapist An?l Y?lmaz, "Kayg? bozuklu?u olarak da adland?rd???m?z anksiyete, sürekli olarak gelecek hakk?nda olumsuz dü?üncelere kap?lma ve endi?e duyma halidir. Ciddi boyutlara vard???nda insanlar?n günlük hayatlar?n? da olumsuz etkileyen bu durum, insan kontrolü d???nda geli?en ve önceden tahmin edilmesi mümkün olmayan do?al afetler nedeniyle de tetiklenebilir. Son dönemde ülkemizde ya?anan depremler, gerek deprem an?n?n verdi?i ?ok gerekse zihinlerde b?rakt??? olumsuz senaryolar sebebiyle anksiyeteyi tetikler durumda. Kayg?yla bask?lanman?n yan? s?ra, depreme kar?? savunmas?z kalan ve bunun tüm ?artlar için geçerli oldu?una kendini inand?ran insan psikolojisi, deprem öncesinde, deprem an?nda veya sonras?nda almas? gereken rasyonel ve radikal kararlar? alamayabiliyor. Depremin sebep olabilece?i bu gibi psikolojik y?k?mlar, çevresel y?k?mlardan daha büyük bir tehlike olu?turuyor." ?eklinde konu?tu.

"DEPREME KAR?I KAYGIYI DE??L ÖNLEMLER? ARTIRIN"

Önlem almak ad?na sergilenen tutum ve davran??lar?n da kayg?y? tetikleyebilece?inin alt?n? çizen Y?lmaz, "Depreme dair kayg?lar? yok saymak veya tepkileri bast?rmak kayg?y? daha da körükleyebilir. Ancak deprem gerçe?inin kabullenildi?i, ya?am düzeni ve tutumlar?n bu gerçek etraf?nda ?ekillendirildi?i durumlar anksiyeteye yol açabilir. Odalar?n kap?lar?n? veya ???klar?n? daima aç?k b?rakmak, deprem çantas?n? yata??n yan? ba??nda haz?r bulundurmak veya çocuklar? uyku saatlerinde yaln?z b?rakmamak gibi davran??lar, kaç?n?lan senaryolar? hayat?n tam merkezine ta??maya ve kayg? durumunu sürekli hale getirmeye neden olur. Psikolojide bili?sel-davran??ç? yakla??ma göre; duruma ba?l? olarak fark?nda olunmayan kayg?lar tetiklenerek birçok kayg? ayn? anda ve yo?un duygularla ya?anabilir. Bunun için önce planl? davranmak, çevrede ve ya?am alanlar?nda tavsiye edilen somut düzenlemeleri yapmak, çocuklar? acil durumlarla ilgili bilgilendirmek, kayg?y? de?il bilinci art?rmak gerekiyor. Bireylerin zihinleri rahatlatmalar? ve rasyonel davranabilmeleri için hem kendilerinin hem de çocuklar?n?n depreme haz?rl?kl? oldu?unu bilmesi ?art." dedi.

(?HA)