Covid-19’a karşı geliştirilen ve en yenilikçi aşı yöntemlerinden biri kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı (VLP) aşısı için gönüllü olan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, sabah saatlerinde Ankara Onkoloji Hastanesi Faz 1 Klinik Araştırma Merkezine gelmişti. Bütün gün hastanede kalan Varank’ın kan testleri, EKG dahil klinik parametreleri takip edildi. Akşam saatlerinde tüm testlerden geçen Bakan Varank ve TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal gerekli formları doldurarak aşılarını yaptırdılar.

Bakan Varank, bütün vatandaşlara aşı adayıysalar Sağlık Bakanlığının uyguladığı aşıları yaptırmalarını ifade ederek, “Ama yerli aşı çalışmalarında da gönüllü olmak istiyorsanız lütfen çekinmeyin” dedi.

VLP aşı çalışmaları ile Türkiye’nin VLP isimli yeni teknolojideki aşısından hızlı bir ilerleme kaydederek sene sonuna kadar Faz-3 çalışmalarının tamamlanmasını istediklerini belirten Varank ayrıca söz konusu bu aşının sadece Türkiye’ye değil, tüm insanlığa faydası olmasını istediklerini söyledi.

“VLP AŞIMIZIN İLK İNSAN DENEMELERİNİ BAŞLATMIŞ OLDUK”

Bakan Varank, Faz-1 Çalışma Merkezi açmanın vizyoner bir adım olduğunu aktararak, “Ankara’da sadece bir tane vardı. Şimdi Sağlık Bakanlığı ikincisini Ankara Şehir Hastanesi’nde açtı. Fevzi Hocamız burada. Kendisi vizyoner bir şekilde burayı kurdu. Bu sayede biz VLP aşımızın ilk insan denemelerini başlatmış olduk. İnşallah bu merkezleri de Sağlık Bakanlığı ile artırmaya devam edeceğiz” ifadelerine yer verdi.

Virüs benzeri parçacıklar aşısı adayına çok güvendiklerini kaydeden Varank sözlerine şu şekilde devam etti:

“İnşallah sene sonuna kadar yeterince gönüllü bulabilirsek Faz-3’ü de hızlıca tamamlayarak aşımızı ele alarak dünyaya şifa olacak başarılı bir aşıyı ortaya çıkarmış olacağız diyorum.”

"VLP AŞISI FAZ-2’DE İNGİLİZ MUTASYONU İÇİN DENENECEK"

VLP aşısının mutasyonlu virüslere karşı etkili olup olmadığı sorusuna cevap veren Bakan Varank, “Virüs benzeri parçacıklar teknolojisi, aslında çok inovatif bir teknoloji olduğu için yeni mutasyonlar için de çok çabuk dizaynı değiştirilebiliyor. Şu anda İhsan ve Mayda hocamız İngiliz Mutasyonu için VLP aşısının ikinci tasarımını yaptı. Hayvan deneylerini şu anda TÜBİTAK’ta başladı. İnşallah Faz-2’ye geçildiğinde yani Mayıs ayında bu aşının 2. Fazı’na başarıyla geçildiğinde İngiliz Mutasyonu’na karşı olan tasarım Faz-2’de denenmiş olacak. Sentetik biyoloji dünyada çok öne çıkan bir bilim dalı olarak şu anda çok gündemde. Önümüzdeki dönemde çok daha ilgi artacak. Teknoloji ile ilgili çalışmalar artacak. Sentetik biyolojinin en önemli özelliklerinden birisi ise çok hızlı adaptasyon yapılabilmesi. dolayısıyla VLP aşısı Faz-2’de İngiliz Mutasyonu için denenecek. Ama diğer mutasyonlar için de çok çabuk bir şekilde yeni bir tür geliştirmek mümkün” dedi.

TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal ise, aşının Türkiye’ye faydalı olması dileyerek, bir an önce faz üç çalışmalarının olumlu sonuç vermesini beklediklerini ifade etti.

Türkiye’de uygulamaya başlanan aşıların aksine VLP aşısı, subkutan enjeksiyonu yöntemiyle koldan kas içine değil deri altına yapılacak. Bakan Varank, 21 gün sonra ikinci doz aşıyı alacak.

İNSAN DENEMELERİNE 36 KİŞİ KATILIYOR

ODTÜ’den Prof. Dr. Mayda Gürsel ile Bilkent Üniversitesi’nden İhsan Gürsel çiftinin ortak projesi sonucu geliştirilen VLP aşı adayının insan denemeleri, 18 artı 18’lik biri düşük diğeri yüksek doz olmak üzere iki gruba uygulanıyor. Her 2 grubun 6’sı plasebo. Yani, içinde aktif ya da etken bir madde bulunmayan enjeksiyonlardan oluşuyor.

FAZ 2’Sİ İNGİLİZ VARYANTINA UYGUN

Bakan Varank ve TÜBİTAK Başkanı Mandal dışındaki gönüllülerin isimleri gizli tutuluyor. Aşıyı uygulayan sağlık personeli de uygulanan kişideki enjeksiyonun içeriği hakkında bilgi sahibi olamıyor. Gürsel çiftinin inovatif aşı adayının Haziran’da Faz 2’ye, Ağustos’ta da Faz 3’e geçmesi bekleniyor. Yerli VLP aşı adayının Faz 2 çalışması, İngiliz varyantına göre hazırladı.

DÜNYADA SAYILI, TÜRKİYE’DE TEK

Dünyada sayılı, TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu kapsamında ise tek VLP teknolojisi ile geliştirilen aşı adayı, 30 Mart’ta da DSÖ’nün Covid-19 aşı adayları listesinde yer alarak dünyada bu türde klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu.

ÜRETİM ÜSSÜ GEBZE

Bakan Varank, Mayda ve İhsan Gürsel hocaların çalışmalarını yerinde görmek amacıyla Ocak ayında Nobel İlaç’ın Gebze TÜBİTAK Marmara Teknokent’teki (MARTEK) Biyoteknolojik İlaç Tesisini ziyaret etmişti.

VİRÜSÜ TAKLİT EDİYOR

VLP tipi aşılarda, geliştirilen virüs benzeri parçacıklar, virüsü enfeksiyon oluşturmayacak bir şekilde taklit ediyor. Bu parçacıklar bağışıklık tepkisi uyandırırken hastalığa da neden olmuyor. Gürsel çiftinin geliştirdiği aşı adayının başka bir özelliği de diğer VLP aşılarından farkı olarak bu platformda virüsün 4 yapısal proteinini de aşı antijeni olarak kullanılıyor olması. Bu yönüyle dünyada klinik insan denemeleri fazına giren bir aşı adayı bulunmuyor.

(Ömer Faruk Karataş - Yunus Özkan /İHA)