Dünyada yayg?n görülmekle birlikte s?kl??? artma e?iliminde olan ve ya?am kalitesini önemli derecede azaltan sa?l?k sorunlar?ndan alerjik rinitin (AR) hakk?nda Beykent Üniversitesi T?p Fakültesi Kulak Burun Bo?az Anabilim Dal? Dr. Ö?r. Üyesi Mustafa Çelik bilgilendirmelerde ve tavsiyelerde bulundu.Dr. Mustafa Çelik alerjik rininlerin yakla??k yüzde 80’inin mevsimsel oldu?unu dile getirerek, “AR, gerçekle?me zaman? ve süresine göre mevsimsel ve perennial (y?l boyu) olmak üzere iki gruba ayr?l?r. Alerjik rinitlerin yakla??k yüzde 80’ine yak?n? mevsimsel olup, y?l boyu süren alerjik rinit daha az oranda görülmektedir. Mevsimsel geçi?lerde artan alerjik rinit semptomlar?, hastalar?n korkulu rüyas? haline gelmektedir’’ dedi.

EN HAF?F ?EK?LDE ATLATMANIN YOLU: HABERDAR OLMAK

Mevsimsel geçi?lerde burun ak?nt?s?, hap??rma, geniz ka??nt?s?, göz ka??nt?s?, burun t?kan?kl???, gece rahat uyumama gibi semptomlar?n s?kl??? artmakta ve bu da alerjik rinit için uyar?c? olabildi?ini aktaran Dr. Ö?r. Üyesi Mustafa Çelik, ’’Hastalar?n bu geçi? dönemlerinden en az semptom ve rahats?zl?kla atlatabilmesinin yolu; mevsim geçi?lerinde alerjiyi tetikleyen durumlardan haberdar olmas? ile mümkün olabilmektedir. Ülkemiz farkl? mevsimlerin ayn? anda ya?anabildi?i nadir ülkelerden olmakla birlikte, bu durum ülkemizde çok fazla çe?itlilikte alerjen maddelerin de olu?umuna yol açabilmektedir’’ diye konu?tu.

EN SIK RASTLANAN ALERJ?: AKAR DUYARLILI?I

Çelik, alerjik rinite yol açan alerjen maddelerin, farkl? ?ehirlerde farkl?l?k gösterdi?ini vurgulad??? aç?klamas?nda, ’’Farkl? ?ehirlerde farkl? mevsimlerde görülen bu farkl?l???n ortaya konulmas? ve hastalar?n bu maddeler hakk?nda bilgi sahibi olabilmesi için polen takvimleri olu?turulmu?tur. Bu polen takvimi her ?ehirde ve ayda farkl?l?k göstermektedir. Ülkemizde yap?lan çal??malarda en fazla akar duyarl?l??? tespit edilmi?tir. Türkiye genelinde akarlara kar?? duyarl?l?k yzüzde 30-40 oran?nda tespit edilmi?tir. Akarlar alerjenleri, 15 derecenin üstünde s?cakl?k, yüzde 40 nemlilik ve dü?ük rak?mlarda daha fazla ya?ayabilmektedir. Akarlar d???nda, koyun yünü, mantarlar, otlar-tah?l grubu, çavdar, koyun yünü gibi alerjenler en s?k görülen maddelerdir” bilgisini payla?t?.

Yap?lan tüm testlere ra?men tespit edilemeyebilir

Hastalar?n, alerjiyi tetikleyen maddelerin ne oldu?u hakk?nda bilgi sahibi olabilmesinin yolunu da anlatan Dr. Çelik, ’’Öncelikle bu hastal???n semptomlar? konusunda uyan?k olunmal?d?r. Hastal?k hakk?nda bilgi sahibi olmayan hastalar için hayat maalesef çok kötü olabilmektedir. Alerji ile ilgili ?ikâyetleri olan hastalar?n kulak burun bo?az hekimine muayenesi, daha sonraki süreç için ba?lang?ç olacakt?r. Muayene olduktan sonra yap?lmas? gereken, ki?inin hangi maddeye kar?? alerjen oldu?unun tespit edilmesidir. Bunun için farkl? testler yap?lmaktad?r ancak unutulmamal?d?r ki, yap?lan tüm testlere ra?men alerjen maddenin tespit edilememesi durumu söz konusu olabilmektedir.’’ ifadelerini kulland?.

“SONUCUN NEGAT?F ÇIKMASI, S?Z? ALDATMASIN”

Kulak Burun Bo?az Uzman? Dr. Mustafa Çelik, en s?k kullan?lan testlere ili?kin bilgilendirmesine ?öyle devam etti;

’’Alerjik bireylerde, ya?ad?klar? co?rafi bölgenin özellikleri dikkate al?narak duyarl? olduklar? alerjenlerin belirlenmesi hem alerjik hastal?klara ait morbiditenin azalt?lmas? hem de duyarl? bireylerde hastal?k geli?iminin önlenmesi aç?s?ndan koruyucu önlemlerin al?nmas? için önemlidir. En s?k kullan?lan testlerden biri deri prick testidir. Bu testte, cilt at?na baz? alerjen maddeler enjekte edilerek, cildin verdi?i reaksiyon dikkate al?nmaktad?r. Verilen maddelere kar?? ki?ide alerji durumu söz konusu ise, maddenin enjekte edildi?i cilt bölgesinde kabar?kl?k ve k?zar?kl?k görülmektedir. Bu test yaln?zca belli alerjen maddeleri içerdi?inden, test bataryas?nda bulunan maddelere alerji oldu?u zaman do?ru tan? konulabilmektedir. Yani test sonucunuzun negatif ç?kmas? durumunda, hiçbir maddeye alerji olmad???n?z anlam?na gelmemektedir. Tabii ki test sonucunuzun do?ru ç?kmas?na etken di?er önemli bir noktada, testin güvenilir ve deneyimli ki?iler taraf?ndan yap?lmas?d?r. Birçok yanl?? test sonucunun alt?nda yatan önemli bir faktör de deneyimli ki?iler taraf?ndan testin yap?lmamas?d?r.’’

NASIL TEDAV? ED?LMEL??

Dr. Çelik, test sonucunda alerjen olan madde tespit edildi?inde ne yap?lmas? gerekti?ine dair de ?öyle konu?tu; ’’Bu sorunun cevab? tektir ve o da alerjen maddeden uzak durmakt?r. Alerjen maddelerden uzak durulmas?, en etkili tedavi yöntemidir. E?er, alerjen maddenin, ki?inin hayat?ndan ç?kart?lmas? mümkün olmuyorsa, bundan sonra yap?labilecek tedavi yöntemleri aras?nda farmakoterapi ve immünoterapi yer almaktad?r. Hangi tedavinin ki?i için uygun oldu?una, hastan?n ya??, yanda? hastal?k varl???, hastal???n ?iddeti gibi birçok faktör göz önüne al?narak hekimler taraf?ndan karar verilmektedir.’’

KARAMSARLI?A KAPILMAYIN

Alerji tedavisinin basamak basamak yap?lan bir tedavi protokolü oldu?unu hat?rlatan Çelik, ’’Ki?inin ilk tedavi a?amas?ndan fayda görmedi?i durumda karamsarl??a kap?lmamas?nda fayda bulunmaktad?r. Güncel modern t?p tedavileri ile bu hastal?ktan muzdarip hastalar?n yakla??k yüzde 99’u tedavi olabilmektedir. Tedavide göz ard? edilmemesi gereken bir di?er durum ise alerji tedavisinin ömür boyu oldu?udur. K?sa süreli yap?lan, ki?inin tedaviye uyum ve güven göstermedi?i durumlarda beklenen fayda sa?lanamamaktad?r. Hastal??? hakk?nda bilgi sahibi olan, hekimin önerdi?i tedaviye tam uyum ve güven duyan hastalar?n tedaviden fayda görmemesi imkâns?zd?r’’ ifadelerini kulland?.

(?HA)