Sayıştay'ın 2020 raporunda CHP'li İstanbul, İzmir ve Ankara büyükşehir belediyelerinin usulsüz işlemleri ve bağlı şirketlerin içinde bulunduğu borç batağı yer aldı. Üç büyükşehir beledesiyesini yönetemeyen CHP'li yöneticilerin usulsüzlüklerine ilişkin Sayıştay'ın tespitleri şöyle:

BORÇ BİR YILDA YÜZDE 50 ARTTI

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne dair raporda, belediyenin borç batağında olduğu belirlendi. CHP li Ekrem İmamoğlu yönetimindeki İBB nin, 2020 yılında toplam borcunun bir önceki yıla göre 12,5 milyar TL artarak 43,4 milyar TL'ye çıktığı ortaya görüldü. İBB'nin borçlarının 2019 yılına göre yüzde 40,65 oranında arttığı tespit edildi.

HİZMET VE YATIRIMLARA YANSIDI

İBB'nin kısa vadeli borçları 2019 yılında 11,37 milyar TL iken 2020 yılında 14,59 milyar TL'ye çıktı. 1 yılda uzun vadeli borçları ise 19,49 milyar TL'den 28,81 milyara çıktı. Bir yıl içerisinde yaklaşık yüzde 50 artış gerçekleşti. Raporda, 2020 yılında İBB'nin günlük 59 milyon harcadığı ve bütçe açığının 1 milyar 852 milyon TL olduğu ortaya çıktı. Sayıştay raporunda 2020 yılı bütçe kalemlerinde en dikkat çekenlerden birisi de yatırım harcamalarının yüzde 14,19 azalması oldu.

USULSÜZ İHALELER ANKARA'YI BATIRDI

CHP'li Mansur Yavaş'ın yönettiği Ankara Büyükşehir Belediyesi'nde mali tablodaki olumsuz durum şu başlıklarla yer aldı:

HALK EKMEK: Ankara Halk Ekmek'te yükleniciler un temininde sıkıntı yaşadıklarını ve sözleşmeleriyle taahhüt ettikleri un tedarikini sağlayamayacaklarını belirterek sözleşmelerini feshetmek istedi. %80 feshedildi. Yüklenicilerle yeni sözleşmeler imzalandı. Ancak daha önce yüklencilerin yerine getiremeyeceğini bildirdiği un miktarından daha fazla miktarlarda anlaşmalar imzalanması raporda "anlaşılır" bulunmadı.

KAPALI TEKLİF İHALE: İhaleleri şeffaf yaptığını iddia eden Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin kapalı teklif usulü işlemleri raporda yer aldı. Sayıştay, ABB'nin katılımın kısıtlandığı kapalı teklif usulü ihalelerle istediği kişi ve şirketleri alt kiracı olarak belirlediğini tespit etti.

KÖMÜR İHALESİ USULSÜZ: ABB tarafından her sene gerçekleştirilen ve rutin hale gelmiş olan kömür alımı ve dağıtılması işi de pazarlık usulüyle yapıldı. Bu ihalede de hülle yöntemi kullanıldı. 50 bin ton kömür alımı ve dağıtımı işi için belli firmalara davet yazıldı. En düşük teklifi veren firma defalarca reddedildi. Kömür miktarı da 38 bin 25 tona düşürüldü. En düşük teklifi veren firma ihaleye davet edilmedi. İhaleyi, belediye şirketi aldı işi de bir alt firmaya yaptırdı.

PANDEMİ BAHANE OLDU: Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Plent- Miks Temel ve İki Tabaka Astarlı Bitümlü Sathi Kaplama Yapım İşi'nde usulsüzlük yapıldığı ortaya çıktı. Raporda ihale bedelinin 92 milyon TL'nin üzerinde olduğu belirtildi. Pandemi gereçkçe gösterilip ihalenin usulsüz yapıldığı anlatıldı.

ANFA BATIYOR: Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin çoğunluk hissesine sahip olduğu ANFA, yüksek miktarda zarar ediyor. ABB'ye yapılan işler karşılığındaki hakedişler zamanında alınamadı, şirket, vergi ve SGK borçlarını dahi zamanında ödemiyor. ANFA'nın ödenemeyen 105.094.632,98 TL vergi borcu için yapılandırmaya gidildiği halde toplam borç 127.129.743,48 TL'ye çıktı.

YANDAŞ VAKIFLARA KAYNAK AKTARILDI

Sayıştay raporunda; İzmir Büyükşehir Belediye teşebbüslerinin sürekli zarar etmesi sebebiyle her yıl belediye bütçesinden sermaye artırımına gidildiği belirtildi. 2014-2020 yılları arasında bu tutarın 2 milyar 758 milyon 302 bin 706 TL olduğu ortaya çıktı. Raporda ilgili yasa gereği, Selçuk Belediyesi'nin otogar olarak kullandığı taşınmazın bedelsiz olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne devri yapılması gerekirken, Selçuk'a 21 milyon TL kamulaştırma bedeli ödendiği belirlendi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ruhsatsız bina inşa edildiği ve ruhsatsız bu binanın Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'na (TEGEV) usulsüz olarak tahsis edildiği belirtildi. TEGEV'e tahsis edilen ruhsatsız binaya ait enerji giderlerinin de yine İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılandığı ifade edildi.

AKARYAKIT POMPASI CHP'Lİ PM ÜYESİNE

İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis üyesinin sahip olduğu bir şirketten 2019-2020 yıllarında 33.358,60 TL tutarında, bağlı kuruluşu ESHOT tarafından da 2020 yılında 664.908,63 TL tutarında alım yapıldığı tespit edildi. Raporda, belediye meclis üyesinin ihale almasının kanuna aykırı olduğu ifade edildi. CHP'li meclis üyesi ve Bornova Belediye Başkanı Mustafa İduğ'un ortağı olduğu petrol ürünleri şirketine ihale verilmesi, basında da yer almıştı. İduğ'un ESHOT'a madeni yağ sattığı ifade edilmişti.