İçişleri Bakanlığı 81 İl Valiliğine “Sokağa Çıkma Kısıtlaması” ile ilgili genelge gönderdi. Genelgede, korona virüs salgınının görüldüğü andan itibaren, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan talimatları doğrultusunda salgının/bulaşın toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, izolasyonu temin, mesafeyi koruma ve yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbir kararı alınarak uygulamaya geçirildiği bildirildi. Açıklamada, 15 ilde sokağa çıkma kısıtlamasının haftasonu da olacağı belirtilirken şu ifadelere yer verildi:

“Korona virüs (Covid-19) salgınının halk sağlığı açısından oluşturabileceği riskleri yönetebilmek adına alınabilecek ek tedbirler 28.05.2020 Perşembe günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde değerlendirilmiş; Bilim Kurulunun önerileri ve Korona virüsle mücadelede edinilen tecrübeler ışığında, Büyükşehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak illerimizde 29.05.2020 tarihi saat 24.00 ile 31.05.2020 tarihi saat 24.00 arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmasına karar verilmiştir. Bugüne kadar alınan tedbirlerin, salgının yayılım hızının düşürülmesine olan etkisinin en üst noktaya taşınabilmesi amacıyla yukarıda belirlenen çerçevede Büyükşehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak olmak üzere toplam 15 ilimizde İl İdaresi Kanununun 11/C maddesi ile Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 27 ve 72 nci maddeleri uyarınca il valileri/hıfzıssıhha kurulları tarafından aşağıdaki kararların alınması gerekmektedir.”

Açık olacak işyeri, işletme ve kurumlar

Bakanlık genelge kapsamında açık olacak işyeri işlet ve kurumları açıkladı. Genelgede,

“Sokağa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla; Sokağa çıkma kısıtlaması öncesinde Cuma günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler saat 23.00’a kadar faaliyetlerine devam edebileceklerdir. Kısıtlamanın olduğu Cumartesi günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler 10.00-17.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlarımız (65 yaş ve üzeri ile 18 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilere gidip gelebilecektir. Aynı saatler arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecekler. Cumartesi ve Pazar günleri ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri açık olacaktır. (Bu iş yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilir.) Cumartesi ve Pazar günleri vatandaşların dışarı çıkamadığı saatlerde tatlı satışı yapan iş yerleri sadece eve/adrese servis şeklinde satış yapabileceklerdir. Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu Cumartesi ve Pazar günleri, sadece evlere paket servis şeklinde hizmet sunmak üzere lokanta ve restoran tarzı işyerleri, İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri. Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan

Hastaneleri. Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile

işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.). Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemi ile belirlenecektir ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacaktır.), Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi). İçme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler. Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri. Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar. Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi ile gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kâğıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler. Yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dâhil) ve lojistiğini yapan firmalar. Oteller ve konaklama yerleri, Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri. Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır.), Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları, daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla), zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri, kısıtlama süresinde yağmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından tespit edilecek ihtiyaca göre kura ile belirlenecek; zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler, Cumartesi ve Pazar günü sebze/meyve toptancı halleri” denildi.

Kısıtlamasından istisna olan kişiler

Genelge de sokağa çıkma kısıtlamasından istisna olan kişiler belirtildi. Genelgede kısıtlamadan istisna kapsamında yer alan kişiler ise şu şekilde:

“Açık olacak işyeri, işletme ve kurumlarda yönetici, görevli veya çalışanlar, Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (Özel güvenlik görevlileri dâhil), Acil Çağrı Merkezleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Kızılay ve AFAD’da görev alanlar, Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar. Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar. Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar. Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları. Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi ‘Özel Gereksinimi’ olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri. Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar. Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla) bitkisel (gül, çay, meyve, hububat, kesme çiçek vb.) ve hayvansal (süt, et, yumurta, balık vb.) ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasatı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar. Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, 30.04.2020 tarih ve 7486 sayılı Genelgemiz kapsamında oluşturulan Hayvan Besleme Grubu Üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar. İkametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar. Kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar ile 30.05.2020 Cumartesi günü 10.00-17.00 saatleri arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilerin evlere servis hizmetinde görevli olanlar. Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay’a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil). Yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar. İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi vb.). Veteriner hekimler. Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları. İşyerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak işyerlerini bekleyenler. Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel, Tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 31.05.2020 Pazar günü saat 18.00’dan sonra marketlerde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aşamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz.). Madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar. Pazar günü, 14.00-20.00 saatleri arasında yürüme mesafesiyle sınırlı olmak, sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla 65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşlarımız ve ihtiyaç duyulan hallerde bunların refakatçileri. Mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (mahkeme kararını ibraz etmeleri şartı ile), Serbest muhasebeci mali müşavirler, yeminli mali müşavirler ve bu meslek mensupları ile beraber çalışanlar. ÖSYM tarafından gerçekleştirilecek Yükseköğretim Öğretim Kurumları Sınavına (YKS) girecek olan öğrencilerin T.C. Kimlik Kartı başvurularının alınması adına tüm il/ilçe nüfus müdürlükleri 30 Mayıs 2020 tarihinde açık bulundurulacak olup sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 30 Mayıs 2020 tarihinde il/ilçe nüfus müdürlüklerine T.C. Kimlik Kartı Başvurusu ile sınırlı olmak üzere sınava başvurulduğunu gösterir belgeyi ibraz etmek şartıyla anılan sınava girecek öğrenciler ve ihtiyaç olması halinde ana, baba, veli veya vasisinden bir kişi belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşlarımızın evlerinde kalması esastır. Seyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacaktır. Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi için görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacaktır. Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla Vali ve Kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak bir komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, plan doğrultusunda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecektir. Bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecektir. Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 30-31 Mayıs 2020 tarihlerinde gazete dağıtımı, gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak dağıtım araçları, belirlenen içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacaktır (Bu kapsamda gazete dağıtımının evlere servis şeklinde yapılması esastır.) Bu Genelgenin (2) numaralı “Açık Olacak İşyeri, İşletme ve Kurumlar” başlığının (i) maddesi kapsamındakilere yönelik kararlar İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca en geç 29.05.2020 Cuma günü saat 13.00’a kadar alınacaktır.”

Ayrıca genelge de alınan kararla uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 inci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacağını ifade edildi.

(İHA)